Sermet Muhtar Alus Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Sermet Muhtar Alus (D: 20 Mayıs 1887, İstanbul – Ö: 28 Mayıs 1952, İstanbul) Yazar, gazeteci ve karikatürist.

Sermet Muhtar‘ın geçmişi, İstanbul’un eski ailelerine dayanır. Ahmet Muhtar Paşa ve Kevser Hanım’ın oğludur. Dönemin tanınmış Paşa çocukları gibi özel tutulan hocalar tarafından eğitildi. 1906’da Galatasaray’dan mezun oldu. Daha sonra Hukuk Fakültesi’ne giren Sermet Muhtar, Hanımlara Mahsus Gazete’de bazı makaleleriyle yer aldı. 1910 yılında diplomayı alınca hakimlik veya avukatlık yapmak istemedi, babasının müdürü olduğu Askeri Müze’ye girdi. İkinci Meşrutiyet’le birlikte basın hayatına karikatürleriyle girdi. Davul ve el-Üfürük dergilerine karikatürleriyle katkıda bulundu.

Sermet Muhtar, İstanbul’la ilgili yazıların çoğunluğunu Akşam gazetesinde yayımlamaya 1931 yılında başladı. Öğleden sonra yayımlanan Akşam, o yıllarda İstanbul’da en çok okunan gazetedir. “30 Yıl Evvelkiler” başlığı altında başlayan yazılarını “Masal Olanlar”, “İstanbul Kazan, Ben Kepçe” ile takip etti. Akşam gazetesinin tirajını artıracak derecede ilgi vardı yazılarına. Yüzlerce makale daha yayımladı, bu yazılar sosyal ve folklorik açıdan İstanbul’un yakın tarihini ve yaşantısını kapsamaktadır. Zaman içinde Tan, Son Posta, Cumhuriyet gibi gazetelerde çok sayıda makale daha yayımladı. Dergilerde ve gazetelerde yayımladığı yazıların sayısı bini geçmekte ve birçok değişik konuyu kapsamaktadır. Tarihten Sesler dergisinin de kadrosunda yer almıştır.

Tarihçi Reşat Ekrem Koçu’nun isteği üzerine hazırlık aşamasında olan İstanbul Ansiklopedisi’ne yüzlerce bilgi yolladı, fakat maalesef İstanbul Ansiklopedi G harfini aşamadı. Reşat Ekrem Koçu’nun ölümüyle birlikte değerli fotoğraf ve resimleri de kapsayan malzeme dağıldı, bu değerli malzemelerin akıbeti tam olarak bilinmemektedir. Yusuf Ziya Ortaç ile yakın arkadaşlardır.

Sermet Muhtar Alus annesine çok düşkündü. Evlilikleri uzun sürmedi, ilk evliliğinden Tülin (Hanım) adında bir kız çocuğu oldu. Kızı evlendiği zaman Türsan soyadını aldı. Sermet Muhtar annesi Kevser Hanım’a olan düşkünlüğü ömrü boyunca sürdü. Matbaaya bile annesiyle beraber gelip beraber döndüğü söylenir. Şüphesiz ki annesi için en büyük acılardan biri 65 yaşında vefat eden oğlu Sermet’in ölümünü görmek olmuştur. Sermet Muhtar’ın ölümüyle birlikte İstanbul çok önemli bir aşığını kaybetti.

Sermet Muhtar Alus’un Eserleri

Roman:

• Kıvırcık Paşa – Akşam Kitabhanesi / İstanbul 1933
• Pembe Maşlahlı Hanım – Akşam Kitabhanesi / İstanbul 1933
• Harp Zengininin Gelini – Kanaat Kütüphanesi / İstanbul 1934
• Eski Çapkın Anlatıyor – Tasvir Neşriyat / İstanbul 1944?
• Onikiler – İletişim Yayınları / İstanbul 1999

Tiyatro:

• Helal Mal – Kader Matbaası / İstanbul 1918
• Ev İlacı – Şair Dergisi / İstanbul 1919

Hatıra:

• İstanbul Yazıları – İstanbul Belediyesi Yayınları / İstanbul 1994
• İstanbul Kazan Ben Kepçe – İletişim Yayınları / İstanbul 1995
• Masal Olanlar – İletişim Yayınları / İstanbul 1997
• Eski Günlerde – İletişim Yayınları / İstanbul 2001
• 30 Sene Evvel İstanbul – İletişim Yayınları / İstanbul 2005

Diğer:

• Askerî Müze Rehberi I-II-III (Türkçe-Fransızca) – Necmi İstikbal Matbaası / İstanbul 1920-1922
• Yeniçeriler ve Eski Türk Ordusu – Muallim Ahmet Halit Kütüphanesi / İstanbul 1933
• Türkçe-Fransızca Yeni Lugat – Kanaat Kitabevi / İstanbul 1935.