Vodvil Nedir?

Vodvil, toplumsal sorunları, mizahi bir yaklaşımla hicveden/eleştiren tiyatro türüdür. Vodvil adının Fransızca voix de ville (şehrin sesi) tamlamasından türetildiği düşünülmektedir.

Vodvil türü, 18. yüzyılda sınıf farkının oluşması sonucu Fransa’da ortaya çıktı. İçinde müzikal bölümler, dialoglar, monologlar ve pandomim gibi değişik gösteri türleri barındırabilir.

Komedinin alt türlerinden biri olduğu için komediyle pek çok ortak tarafı vardır. Ama bazı yönleriyle komediden ayrılır. Vodviller genellikle mutlu sonla biterler. Hikayenin sonucunda olayların kaynaklandığı sosyal sorunlar ortaya çıkarılmaya çalışılır. Vodvil kişilerinin karakterleri detaylarıyla belirtilmez, belli özellikleri öne çıkarılmış abartılı karakterlerdir.

20. yüzyılda ABD’de film endüstrisinin gelişimine koşut olarak, vodvil de tarihe karışmaya başladı. Sinemaya uyarlanmaya çalışılan vodvillerin de pek azı halk ve eleştirmenlerden beğeni topladı. Bu filmlerde Buster Keaton, Marx Brother’s (Groucho, Chicho, Harpo, Zeppo, Gummo kardeşler), Edgar Bergen, Al Johnson gibi ünlü vodvil oyuncuları rol aldılar.

Sessiz filmlerde, özellikle Charlie Chaplin’in filmlerinde “aşk” ve “kadınlara” ilişkin komik unsurlarla birlikte toplumsal eleştirilerin ele alınması vodvillerde toplumsal eleştirinin de yapılabileceğini gösterdi.

Yirminci yüzyılda toplumsal eleştiri yapılan, yanlışların yerildiği vodvillerin sıklıkla kaleme alınmasının Chaplin filmleriyle sıkı ilişkisi vardır. Ancak toplumsal eleştiri vodvillerde örtük bir biçimde verilir. Oyunun dinamizmine, oyunsu keyfine engel olmayacak biçimde tasarlanır.

Kimi eleştirmenler sinema endüstrisinin gelişmesi ile vodvil türünün tarihe karıştığını dile getirseler de, bu türün orta sınıf tarafından hâlâ tutulmakta olduğu söylenebilir.