Virgül ( , ) İşareti ve Kullanıldığı Yerler

1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur:

• Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan sonra bu sıcak, aydınlık ve sevimli odanın havasında erir gibi oldum. (Halide Edip Adıvar)
• Sessiz dereler, solgun ağaçlar, sarı güller
  Dillenmiş ağızlarda tutuk dilli gönüller… (Faruk Nafiz Çamlıbel)
• Zindana atılan mahkûmlar gibi titreşerek, haykırarak geri geri kaçmaya uğraşıyorduk. (Hüseyin Rahmi Gürpınar)

2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:

• Bir varmış, bir yokmuş.
• Umduk, bekledik, düşündük. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
• Fakat yol otomobillere yasak olduğundan o da herkes gibi tramvaya biner, kimse kendisine dikkat etmez. (Falih Rıfkı Atay)

3. Cümlede özel olarak vurgulanması gereken ögelerden sonra konur:

• Binaenaleyh, biz her vasıtadan, yalnız ve ancak, bir noktainazardan istifade ederiz. (Mustafa Kemal Atatürk)

4. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan ögeleri belirtmek için konur:

• Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi, koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

5. Cümle içinde ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için konur:

• Şimdi, efendiler, müsaade buyurursanız, size bir sual sorayım.(Mustafa Kemal Atatürk)

6. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur:

• Akşam, yine akşam, yine akşam,
  Göllerde bu dem bir kamış olsam!  (Ahmet Haşim)
• Kopar sonbahar tellerinden
  Derinden, derinden, derinden
  Biten yazla başlar keder musikisi (Yahya Kemal Beyatlı)

7. Tırnak içinde olmayan aktarma cümlelerinden sonra konur:

• Datça’ya yarın gideceğim, dedi.
• Şehirde ilk önce hükûmet doktoruyla karşılaştım.
  – Bugünlerde başımı kaşımaya vakit bulamıyorum, dedi. (Reşat Nuri Güntekin)

8.  Konuşma çizgisinden önce konur:

• Bahçe kapısını açtı. Sermet Bey’e,
  _ Bu anahtar köşkü de açar, dedi.    (Ömer Seyfettin)

9. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur:

• Peki, gideriz.
• Olur, ben de size katılırım.
• Hayhay, memnun oluruz.
• Haydi, geç kalıyoruz.
• Evet, kırk seneden beri Türkçe merhale merhale Türkleşiyor. (Y. Kemal Beyatlı)

10. Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır:

• Bu, tek gözlü, genç fakat ihtiyar görünen bir adamcağızdır. (Halit Ziya Uşaklıgil)
• Bu gece, eğlenceleri içlerine sinmedi. (Reşat Nuri Güntekin)

11. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur:

• Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek, mücadele, müsademe demektir. (Mustafa Kemal Atatürk)
• Sayın Başkan,
• Sevgili Kardeşim,
• Değerli Arkadaşım,

12. Sayıların yazılışında, kesirleri ayırmak için konur:

• 38,6 (otuz sekiz tam, onda altı),
• 25,33 (yirmi beş tam, yüzde otuz üç),
• 0,45 (sıfır tam, yüzde kırk beş).

13. Bibliyografik künyelerde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur:

• Falih Rıfkı Atay, Tuna Kıyıları, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1938.

Yazarın soyadı önce yazılmışsa soyadından sonra da virgül konur:

• Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Ankara, 1958.

Uyarı: Metin içinde “ve, veya, yahut” bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz:

• Nihat sabaha kadar uyuyamadı ve şafak sökerken Faik’e bol teşekkürlerle dolu bir kâğıt bırakarak iki gün evvelki cephe dönüşü kıyafeti ile sokağa fırladı. (Peyami Safa)
• Ben Atatürk’le üç veya iki defa karşılaştım. (Burhan Felek)
• Ya şevk içinde harap ol ya aşk içinde gönül
  Ya lale açmalıdır göğsümüzde yahut gül! (Yahya Kemal Beyatlı)

Uyarı: Metin içinde tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz:

• Hem gider hem ağlar.
• Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli. (Atasözü)
• Gerek nesirde gerek nazımda yeni bir söyleyişe ulaşılmıştır.
• Siz ister inanın ister inanmayın, bir gün bile durmam.
• Ne kız verir ne dünürü küstürür.

Uyarı: Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan  da / de bağlacından sonra virgül konmaz:

• İmlamız, lisanımız düzelince, lisanımız da kafamız düzelince düzelecek; çünkü o da ancak onlar kadar bozuktur, fazla değil! (Yahya Kemal Beyatlı)

Uyarı: Metin içinde -ınca / -ince anlamında zarf-fiil görevinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz:

• Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal )
• Öyle zekiler vardır, konuştular mı ağızlarından bal akıyor sanırsın. (Attila İlhan)

Uyarı:  Şart ekinden sonra virgül konmaz:

• Tenha köşelerde ağız ağıza konuşurken yanlarına biri gelecek olursa hemen susuyorlardı. (Reşat Nuri Güntekin)
• Gör gözlerinle de aklın yatarsa anlatıver millete. (Tarık Buğra)

Uyarı: Metin içinde zarf-fiil ekleriyle oluşturulmuş kelimelerden sonra virgül konmaz:

• Cumaları bahçede buluştukça kıza kendisinin adî bir mektep talebesi olmadığını anlatmaya çalışıyordu. (Halide Edip Adıvar)
• Şimdiye dek, ben kendimi bildim bileli kimse Değirmenoluk köyünden kaçıp da başka köyde çobanlık, yanaşmalık etmedi. (Yaşar Kemal)
• Meydanlığa varmadan bir iki defa İsmail kendisini gördü mü diye kahveye baktı. (Necati Cumalı)
• Ancak yemekte bir karara varıp arkadaşına dikkatli dikkatli bakarak konuştu. (Samim Kocagöz)

NOKTALAMA İŞARETLERİ

Ayrıca bakınız ⇒ Noktalama İşaretleri

1. Nokta ( . )
2. Virgül ( , )
3. Noktalı Virgül ( ; )
4. İki Nokta İşareti ( : )
5. Üç Nokta İşareti ( … )
6. Soru İşareti ( ? )
7. Kesme İşareti ( ‘ )
8. Tırnak İşareti ( ” ” )
9. Tek Tırnak İşareti ( ‘   ‘)
10. Parantez İşareti (  )
11. Ünlem İşareti ( ! )
12. Kısa Çizgi ( – )
13. Köşeli Parantez [  ]
14. Uzun Çizgi ( __ )
15. Eğik Çizgi ( / )
16. Denden İşareti ( //)
17. Düzeltme (şapka) İşareti ( ^ )