Vahib Ümmi Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri 

Vâhib Ümmî‘nin esas adı Abdulvahhab-ı Elmalı’dır. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber ölüm tarihi 1 Şaban hicri 1004 /9 Mart 1595 olarak kaydedilmektedir. Şeyh Abdulvahhab, Halvetî tarikatının Yiğitbaşı (orta kol) şubesini kuran Yiğitbaşı Ahmet Şemseddin Marmaravî’nin halifesidir.

Vahib Ümmî, çeşitli mahlaslar kullanmaktadır. Bunlar da; “Vâhib Ümmî, Vâhibi, Vehhâb, Vâhâb, Vehabî, Vehâb” olmak üzere altı tanedir. Bunların yanında; “miskin, dermend, bî-çâre, âciz, derviş” gibi sıfatları da görmekteyiz. Ancak bunları mahlas saymak doğru değildir. O, değişik mahlasları aruz vezninin zorlamasıyla kullanmıştır.

Şair, hece vezinli şiirlerinde kendini rahat hissetmiş, ekseriya Vâhibî veya Vâhib mahlaslarını kullanmıştır. Bazı kaynaklar onun mahlasını Vehhâb Ümmî diye kaydetse de bu, sadece yakıştırmadır. Asıl mahlası Vâhib Ümmî’dir. Abdülbâki Gölpmarlı’nın Vehâb Emre şeklindeki kaydı onu Yûnus Emre halkasına dâhil etme kaygısından başka bir şey değildir.

Vâhib Ümmî, Yûnus Emre geleneğinin XVI. yüzyıldaki temsilcisidir. Bu tesir şiirlerinde görüldüğü gibi Divân’ında da Yûnus’u delil kabul ettiğini açıkça söyler. Ayrıca Yûnus Emre’yle Vâhib Ümmî’nin şiirlerinde birbirleriyle benzerlik gösterenler de vardır.

Vâhib Ümmî’nin Divânı’ndaki 485 şiirden 300’den fazlası aruzla yazılmıştır. Bu yüzden onu aruz şairi saymamız yerinde olur. Şiirlerinde, dış ahenkten ziyade muhteva önemlidir. Hece ile yazılı şiirleri daha liriktir.