Türk Dilinin Doğuşu ve Gelişimi

Binlerce yıllık geçmişi olan Türkçenin son 1500 yıllık metinlerinin çeşitli coğrafî bölgelerde ve tarih içerisinde Göktürk, Uygur, Mani, Süryani, Brahmi, Çin, Arap, Ermeni, Grek, Kiril, Latin gibi alfabelerle yazılı metinlere dayandığını biliyoruz.

Bu gibi çeşitli alfabelerle yazılan dilin konuşma sınırları ise şöyledir: Güney Sibirya üst sınır olarak alındığında Mançurya’dan başlayarak kuzeydoğuda dünkü isimleri Yakut Türkleri, 1990dan sonraki isimleri ise Sahalar Türkleri olan soydaşlarımızın Le-na-Amur nehirlerinin kıyılarından kuzeybatıdaki Çuvaş Türklerine kadar, Asyada aşağılara inersek Hindistan’ın ortalarına kadar, Avrupa’da Uralları geçip Balkanlardan daha yukarılara gidersek Es-tergon, Zigetvar, Avusturya önlerine kadar, Afrika’ya gidersek bütün Kuzey Afrika ve Habeşistan’ın altında Tuareglere kadar uzanan bir coğrafyada Türkçe yüzyıllardır yirmiden fazla değişen lehçesi ile konuşulan bir dildir.

Türkçe ile tarih içerisinde çağdaş olduğu bilinen dillerden dünya üzerinde sadece Çince yaşamaktadır. Diğer çağdaş büyük diller, ne Sümerce, ne de hiyeroglifler ile yazılan Mısırlıların dilleri. Hiçbirisi bugün yaşamıyor. Türkçe ile çağdaş diğer bütün diller bugün birer ölü dildir.

Binlerce yıllık geçmişi olan Türkçe bugün Asya’nın büyük bir kısmında, Avrupa’da, Afrika’da konuşuluyor. Amerika’da bazılarına göre 300.000, bazılarına göre kıtanın bütününde 500.000 kişi Türkçe konuşuyor. Bugün Avustralya’da 50.000 ile 80.000 arasındaki bir nüfus Türkçe konuşuyor. Anadil olarak, birinci dil olarak Türkçe konuşuyor.

Dünya üzerindeki nüfus sayımlarına göre birinci dil Çince, ikinci dil Hintçe, üçüncü dil Latin Amerika’da da konuşulan İspanyolca, dördüncü dil iletişim dili olarak İngilizce, çünkü Hindistan, Pakistan gibi ülkelerde de konuşuluyor. Beşinci dil ise Türkçe. Bu sıralama UNESCO’nun tespitidir.

Ancak Türkçe dünyada binlerce yıldan beri yayılarak varlığını devam ettiren ve yirmiden fazla lehçesi ile beş kıtada konuşulan tek dildir ve başka örneği yoktur.

Prof. Dr. Osman Fikri SERTKAYA, Türkçenin Tarihi Gelişimi ve Bugünkü Durumu