Svetlana Aleksiyeviç Kimdir? Eserleri, Edebi Kişiliği

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, eserlerini “Zamanımızın ızdırabı ve cesareti için bir abide.” olarak tanımladığı Belaruslu yazar Svetlana Aleksandrovna Aleksiyeviç’i 2015 yılı Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık gördü.

Aleksiyeviç 1901 yılından bu yana verilen ödülü alan 14’üncü kadın yazar. Yazar “Savaşın Kadın Olmayan Yüzü” (1985), “Çernobil’den Sesler” (2005) gibi eserleriyle tanınıyor.

Yazar Svetlana Aleksiyeviç, kitaplarında ele aldığı konuları şu şekilde tanımlamaktadır:

“SSCB dönemine ve sonrasına dönüp baktığımızda, tarihimizin koca bir mezar ve büyük bir kan banyosundan ibaret olduğunu görürüz. Kurbanlarla cellatlar arasındaki tükenmek bilmez diyalogları duyarız. Sürekli olarak karşımıza aynı lanetli sorunsallar çıkar: Ne yapmalı, suçlu kim? Devrim, toplama kampları, II. Dünya Savaşı, Sovyet-Afgan Savaşı sırasında halktan gizlenen gerçekler, büyük bir imparatorluğun çöküşü, devasa ölçekte bir sosyalist ütopyanın paramparça dağılması, yeni ortaya çıkan evrensel problemler, Çernobil faciası vs. Bunlar, Dünya üstündeki tüm insanların cevaplaması gereken sorulardır ki, tümü bizim kendi gerçek tarihimizdir. İşte tüm bu cehennemden çıkma soru ve sorunlar, benim kitaplarımın izleğini oluştururlar. “

Svetlana Aleksiyeviç Eserleri

• Çinko Çocukları: (Sovyet-Afgan Savaşı ilk ağızdan anlatılmakta)
• Çernobil’den Sesler (Çernobil kazasının ele alınmış.)
• Savaşın Kadınsı Olmayan Yüzü (1985): Bu kitabı,  defalarca basılmış, iki milyon adetten daha fazla satış rakamına ulaşmıştır. Romanda, II. Dünya Savaşı orijinal bir bakış açısıyla bir kadının monologları şeklinde anlatılmaktadır.
• Son Tanıklar: Çocuksu Olmayan Öyküler (The Last Witnesses: the Book of Unchildlike Storie): Savaşı yaşayan çocukların anıları yer almakta, savaş kadın ve çocukların gözünden adeta yeniden anlatılmakta, yepyeni bir duygu dünyasına kapı aralamaktadır.
• Ölümle Efsunlananlar (Enchanted with Death): 1993 yılında SSCB’nin dağılması sonucunda umutsuzluğa kapılıp, intihara teşebbüs eden insanların öykülerini anlatır.

Aleksiyeviç’in eserleri aralarında Türkçenin de bulunduğu toplam 19 farklı dile çevrilmiştir. Kitapların yanı sıra 21 adet belgeselin metnini hazırlamış ve üç adette tiyatro oyununun senaryosunu yazmıştır. Tiyatro eserleri, Fransa, Almanya ve Bulgaristan’da sahnelenmiştir.

Türkçeye çevirilen Eserleri:

• Bir Nükleer Felaketin Sözlü Tarihi –Çernobil’den Sesler
• Nazi İşgalinde Sovyet Kadınlar

Ödülleri

1985 Nikolay Ostrovskiy Ödülü-SSCB
1985 Konstantin Fedin Ödülü-SSCB
1985 Komsomol Ödülü-SSCB
1996 Tucholsky-Preis (İsveç PEN)
1997 Andrei Sinyavsky Prize
1998 Leipziger Book Prize on European Understanding
1998 Friedrich-Ebert-Stiftung-Preis
1999 Herder Prize
2005 National Book Critics Circle Award, Voices from Chernobyl
2007 Oxfam Novib/PEN Award
2011 Ryszard-Kapuściński-Preis (Polish)
2013 Peace Prize of the German Book Trade
2013 Prix Médicis essai, La Fin de l’homme rouge ou le temps du désenchantement
2014 Officier D’ordre Des Arts et Des Lettres De La Republique Francaise
2015 Nobel Edebiyat Ödülü