Ses Bilgisi ve Telaffuz (Söyleyiş) Konu Testleri ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Türkçe kelimelerde ünlüler hangi özelliklerine göre sınıflandırılır?

2. Türkçedeki ünsüz uyumu kuralını açıklayınız.

3. “e” ünlüsünün özelliklerini açıklayınız.

4. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.
• Türkçede ünlü uyumlarını bozan ekler şunlardır:________.
• “Iramazan” kelimesinde görüldüğü gibi bölgesel özellik taşıyan ses olaylarını yazılarımıza yansıtmamız,_________için doğru değildir.

5. Aşağıdaki cümlelerin başına, verilen bilgi doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( ) Türkçe kelimelerde orta hece ünlüsü vurgusuz olduğu için kelimeye ünlü ile başlayan bir ek gelirse bu ünlü düşer.
( ) Kalınlık-incelik uyumu kuralında her ünlü bir sonraki hecenin ünlüsüne uyar.
( ) “Kitap” kelimesinden sonra ünlü ile başlayan bir ek gelirse ünsüz yumuşaması olmaz.

6. Aşağıdaki kelimelerden han gisinde ünsüz yumuşaması vardır?
A) Okulda B) Yurtta C) Ayakta D) Kitapta E) Ağaca

7. Aşağıdaki kelimelerden hangisi küçük ünlü uyumuna uymaz?
A) Tavukçuluk B) Koyunlar C) Geldiğinde D) Saklandı E) Ormanlar

8. Aşağıdakilerden hangisinde ünlü daralması vardır?
A) Başlıyor B) Gözledi C) Açıkça D) Elma E) Koyun

Ses Bilgisi ve Telaffuz (Söyleyiş) ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1. Aynı seslerin ya da çıkış yeri yakın seslerin tekrarı, konuşmayı hangi yönde etkiler? Bu duruma düşmemek için konuşma metinleri hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir?

2. Ses kusurlarının konuşma üzerindeki olumsuz etkileri nasıl giderilir?

3. Vurgu, tonlama ve duraklama yapılmayan bir konuşma, dinleyenlerde nasıl bir etki yaratır?

4. Çıkardığımız bütün seslerin alfabemizde karşılığı var mıdır? Örneklerle açıki ayınız.

5. Telaffuz kusurları nelerdir?

6. Boğumlanma kusurları yapmadan konuşmak için nelere dikkat edilmelidir?

7. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yeri eri doldurunuz.
• Telaffuzumuzu daha doğru ve güzel bir hâle getirmek için…………………………………yol izlemeliyiz.
• Tekerlemeleri söylerken……………………………..dolayı zorlanırız.
• Heceleri, gerekli ses değerlerini vererek doğru, güzel ve iyi anlaşılabilecek şekilde söylemeye…………………………..denir.

8. Aşağıdaki cümlelerin başına, cümle okun duğunda telaffuz kusuru varsa “Y”, yoksa “D” yazınız.
( ) Baa bak. Her gün eve zamanında geleceksin. ( ) Ödevimi yapmak için pek çok kitaba baktım. ( ) Hasta olduğu hâlde Merve ilacını kullanmıyor. ( ) Ali, uzun zamandır okula gelmeyor.

9. Aşağıdaki cümlelerin başına, verilen bilgi doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( ) “a” düz bir ünlüdür.
( ) Yapmacık konuşmalar, dinleyenlerde daha çok etki bırakır.
( ) Türkçede kelime vurgusu genelde son hecededir.

10. Aşağıdaki kelimelerden hangisi yanlış yazılmıştır?
A) Yazmıyayım    B) Koşmuyor    C) Gözlüyor   D) Yazmayacak    E) Başlayayım

11. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde telaffuz bakımından bir yanlış yoktur?
A) Yapıyo B) Yazıyom C) Ağaça D) Kitabı E) Gelmişsim

12. Aşağıdaki kelimelerde geçen “g” seslerinden hangisinin söyleyişi farklıdır?
A) Gel     B) Gör    C) Göz    D) Gaz    E) Göç

ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI

İlk dört sorunun cevaplarını defterinize yazınız.

1. Ses tonu hiç değişmeyen bir ki şinin, konuşması dikkat çekici olur mu? Hayatta bu konuşma tarzıyla ne kadar başarılı olunabilir?

2. Konuşma kusurları nasıl düzeltilebilir?

3. Tekerlemeler niçin zor söylenir?

4. Yazım kuralları ile okuyucunun metni anlaması arasında nasıl bir ilişki vardır?

5. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.
• Büyük ünlü uyumu kuralı………………….demektir.
• Telaffuzun düzeltilmesi için…………………………..yapmalıyız.

6. Aşağıdaki cümlelerin başına, verilen bilgi doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( ) Alfabemiz, kalını ve incesi bulunan bazı ünsüzleri aynı işaretle gösterir.
( ) Türkçe kelimeler, birkaç durum haricinde büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu kuralına uyar.
( ) Güzel konuşmak için tekerlemeleri hızlı okuma alıştırması yapılmalıdır.
( ) Güzel konuşmak, zamanla kazanılan bir yetenektir.
( ) Tekerlemeleri söylerken komik olduğu için şaşırır ve yanlış söyleriz.
( ) Aynı tür eklerle yapılan tamlamaların, metinde çokça kullanılması bir anlatım kusurudur.
( ) Konuşmalarımızda tonlama yaparak dinleyicilerin ilgisini canlı tutabiliriz.
( ) Ağzımızdan bir çırpıda çıkan ünsüzler, sürekli ünsüzlerdir.
( ) Türkçedeki seslerin özelliğini bilmek, kelimelerin doğru telaffuzuna yardımcı olur.
( ) Bir cümlede veya birbirini takip eden cümlelerde aynı seslerin art arda tekrarı kulağa hoş gelmez.

7. Aşağıdakilerin hangisinde ince “k” vardır?
A) Karınca    B) Kâtip    C) Kadın   D) Kalın    E) Kaza

8. Aşağıdaki kelimelerden hangisi küçük ünlü uyumu kuralına uymaz?
A) Çalışkan    B) Horoz    C) Koyun    D) Kuyu    E) Kedi

9. Aşağıdaki kelimelerden hangisi büyük ünlü uyumu kuralına uymaz?
A) Giderken    B) Ağaçlık    C) Gelmiyor    D) Okul    E) Koşuyor

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz uyumu kuralına uyulmamıştır?
A) Ali, kardeşine olan kızgınlığını gözlükten çıkardı.
B) Babam, kasapdan bir kilo kıyma aldı.
C) İlacını zamanında kullan.
D) Çoban, üç kuzuyu kurda kaptırmış.
E) Sırtındaki ceketi çıkarıp attı.

11. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde bir ses olayı gerçekleşmiştir?
A) Görecek    B) Gördüm    C) Görmemiş    D) Görmüyor    E) Koşsa

12. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ses türemesi vardır?
A) Mektubu    B) Salıncağa    C) Arabaya    D) Çiçeği    E) Evlerde

13. Aşağıdaki eklerden hangisi büyük ünlü uyumu kuralını bozmayan bir ektir?
A) -yor    B) -ken    C) -ki    D) -leyin    E) -tır

14. Aşağıdaki eklerden hangisi küçük ünlü uyumu kuralını bozar?
A) -ler    B) -lik    C) -çi    D) -yor    E) -siz

15. Aşağıdaki kelimelerin hangisine ünlü ile başlayan bir ek getirilirse ünlü yumuşaması görülmez?
A) Yurt    B) Tıkaç    C) Tavuk    D) Kalıp    E) Hap

16. Aşağıdakilerin hangisinde “-yor” eki getirilince ünlü daralması görülür?
A) Başlama-    B) Göster-    C) Döndür-    D) Çevir-    E) Öğren-

17. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde “k” sesi telaffuz yönünden farklıdır?
A) Kitap   B) Kilim    C) Kedi    D) Koltuk    E) Kişi

18. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde kelime vurgusu sondadır?
A) Okurken    B) Gelme    C) Otobüsle    D) Koşarsan    E) Deftersiz

Ayrıca bakınız->

• Ses Bilgisi Konu Testleri
• Ses Bilgisi Konu Anlatımı