Schiller

Schiller Kimdir? Schiller’in Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

SCHILLER, Johann Friedrich (d. 10 Kasım 1759 – ö. 9 Mayıs 1805) Alman şair, oyun yazarı, tarihçi ve edebiyat kuramcısı.

Johann Christoph Friedrich von Schiller, dünyanın önde gelen yazarlarındandır. çağdaşı Johann Wolfgang von Goethe ile birlikte çağdaş Alman edebiyatının kurucularından sayılır.

Schiller, Württemberg’deki Marbach’ta, bir askeri cerrahın oğlu olarak doğdu. Württemberg dükünün ısrarı üzerine, hukuk öğrenimi görmek üzere dükün Ludvvigsburg yakınında kurduğu askeri akademiye girdi. Okul Stuttgart’a taşınınca Schiller’in tıp öğrenimine geçmesine izin verildi. Bu sırada lirik şiirler yazmaya başlamıştı. Bunların ilki 1776’da bir dergide yayımlandı. 1780’de öğrenimini tamamlayan Schiller yardımcı hekim olarak orduda göreve başladı.

Schiller ilk oyunu olan Haydutlar’ı (Die Rauber) 1781’de imzasız olarak yayımladı. Düzyazıyla kaleme alınmış olan bu oyun sonraki yıl Mannheim’da sahnelendi. özünde toplumsal bir eleştiri olan bu yapıt, baskı yönetimine karşı çıktığı için büyük bir başarı kazandı. Ne var ki, dük oyundaki başkaldırı ruhundan hoşlanmamıştı. Genç yazar dükün baskısından kurtulmak için Stuttgart’tan kaçtı. 1783’te Schiller maaşlı oyun yazarı olarak Mannheim Tiyatrosu’na girdi. Burada yalnızca bir yıl çalışabildi. Yazdığı oyun geri çevrilince görevi bıraktı. 1785’te Dresden’de yazmış olduğu “Ode an die Freude” (“Neşeye övgü”) adlı şiirini sonradan büyük Alman bestecisi Ludwig van Beethoven, Dokuzuncu Senfonf sinin sonundaki koro bölümünde kullandı.

Felsefeye ilgi duyan Schiller’in estetik konusundaki yazıları İnsanın Estetik Terbiyesi üzerine Mektuplar (Briefe über die asthetische Erziehung des Menschen, 1795) adlı kitapta yer alır.

Schiller’in koşukla yazılmış olan oyunu Don Carlos (1787), beş perdelik tariksel bir dramdır. İspanya’daki mutlak krallık ve engizisyona karşı, Aydınlanma çağı’nın özgürlükçü düşüncesini ve cumhuriyet yönetmini savunur.

1787’den 1789’a kadar Weimar’da yaşayan Schiller bu arada tarih yazarlığına da yöneldi. Hollanda halkının İspanya yönetimine karşı ayaklanışını anlatan Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung Regierung (1788; “Birleşik Hollanda’nın İspanyol Yönetiminden Ayrılmasının Tarihi”) adlı yapıtı kaleme aldı. Schiller aynı dönemde Goethe’yle tanıştı.

1789’dan 1793’e kadar Jena üniversitesin’de tarih profesörü olarak çalışan Schiller’in Otuz Yıl Savaşı Tarihi (Geschichte des dreissg jahrigen Krieges; 1791-93) adlı iki ciltlik yapıtı bu dönemde yayımlandı.

Schiller’in 1798-99 arasında yazdığı Wallenstein adlı üçleme en ünlü oyunudur. Wallenstein, Otuz Yıl Savaşları dönemindeki olayların üzerine kurulu üç bölümlük tarihseli bir trajediydi. Schiller bu oyunla Almanya’nın en büyük oyun yazarlarından biri olduğunu kanıtladı.

Schiller’in öbür oyunları arasında, İskoçya Kraliçesi Mary Stuart’ın yaşamını konu alan Maria Stuart (1800), Jan Dark’ı konu alan Orleans Kızı (Die Jungfrau von Orleans; 1801) ve Giyom Tel (Wilhelm Tell, 1804) vardır.

Schiller oyunları, denemeleri, öyküleri ve mektuplarının yanı sıra lirik, felsefi şiirleri ve baladlarıyla da tanınır.

Schiller’in Eserleri

Schiller’in Tiyatro eserleri:

Haydutlar (1781)
Hile ve Aşk (1783)
Fiesco’nun Genua’ya Yemini (1784)
Könners Vormittag (1787)
Don Karlos (1787/1788,)
Wallenstein Üçlemesi (1799)
Maria Stuart (1800)
Orleans Bakiresi (1801)
Messinalı Gelin (1803)
Wilhelm Tell (1803/1804)
Sanatın Biatı (1804)
Demetrius (Tamamlanmadı, 1805)

Schiller’in Düzyazıları:

Onursuz Suçlu (1786)
Ruhların Tanığı (Fragman)
Yüce bir davranış.

Schiller’in Lirik eserleri:

Johann Christian Weckherlin’in Genç Yaşta Ölümüne Ağıtlar (1781)
Sevince Kasideler (1786)
Boyun Eğme (1786)
Yunan Tanrıçaları (ilk sürüm 1788, ikinci sürüm 1800)
Hektor’ün Vedası (1790)
Sais’e Sisli Resim (1795)
Dünyanın İkiye Bölünmesi (1795)
Dalgıç (1797)
Ibikus’un Turnaları (1797)
Ritter Toggenburg (1797)
Eldiven (1797)
Eisenhammer’a Yolculuk (1797)
Polykrates’in Yüzüğü (1798)
Uçurtma Savaşı (1798)
Kefalet (1798)
Çanın Şarkısı (1799)
Naenie/ Nänie (1800)
Yeni Yüzyıla Giriş (1800)
Zafer Töreni (1803)

Schiller’in Felsefi yazıları:

Fizyolojinin Felsefesi (1779)
İnsanın Vahşi Doğası ve Ruhu ile İlişkisi Üzerine (1780)
Tiyatro Eserine Ahlâki bir Kurum Olarak Bakmak (1784)
Trajik Olaylar Karşısında Duyulan Hazzın Nedenleri Üzerine (1792)
Augustenburg Mektupları (1793)
İncelik ve Onur Üzerine (1793)
Kallias Mektupları (1793)
İnsanın estetik terbiyesi üzerine (1795)
Doğal ve Duygulu Şiir Üzerine (1795)
Dilettantizm Üzerine /Amatörlük Üzerine (1799, Johann Wolfgang Goethe ile Birlikte) Yücelik Üzerine (1801)

Schiller’in Tarihi eserleri:

Birleşik Hollanda’nın, İspanya Hükümeti’nden Ayrılışının Tarihi (1788)
Dünya tarihi nedir ve ne amaçla okutulur? (26 Mayıs 1789-1790)
Otuz Yıl Savaşının Tarihi (1790)

Schiller’in Çevirileri ve uyarlamaları:

Euripides: Iphigenie Auris’te Euripides sahneleri (Scenen aus den Phönizierinnen) William Shakespeare: Macbeth Turandot (Carlo Gozzi’den sonra 1801)
Amca Rolünde Yeğen (Komedi/Louis-Benoît Picard’den sonra 1803) Der Parasit oder Die Kunst, sein Glück zu machen (Komedi, Picard’dan sonra 1803)
Racine: Phèdre (1805)
Denis Diderot: Jacques le fataliste et son maître (Bazı kısımları “Dişil İntikamın Tuhaf Bir Örneği” başlığı altında çevrildi. 1785)

Schiller’in Yayınlanan dergileri: