Samet Ağaoğlu Kimdir? Hayatı, Edebi kişiliği, Eserleri

Samet Ağaoğlu (D: 1909, Karabağ, Azerbaycan – Ö: 6 Ağustos 1982, İstanbul) Avukat, siyasetçi, yazar.

Samet Ağaoğlu,1909 yılında Azerbaycan Karabağ’da doğdu. Azerbaycan‘dan Türkiye’ye göç eden Ağaoğlu ailesinin dördüncü çocuğudur. Yazar ve fikir adamı olan Ahmet Ağaoğlu’nun oğludur.

İlk ve ortaöğretimini Bayazıt Fevziye Lisesi’nde yaptı, 1929 yılında Ankara Lisesi’nden mezun oldu. 1931 yılında Ankara Hukuk Mektebi’ni bitirdikten sonra Strazburg’a giderek üniversitenin “yüksek etütler” bölümünde 16 ay okumuş, ancak doktorasını tamamlayamamış, babasının işlerinin bozulması üzerine yurda dönmek zorunda kaldı. Türkiye’ye döndükten sonra Ekonomi ve Ticaret Bakanlıklarında bazı üst düzey görevlerde bulunmuş, 1946 yılında devlet hizmetinden ayrılmıştır.

Avukatlık yapmaya başladığı dönemde Demokrat Parti saflarında politikaya atıldı. 1950, 1954 ve 1957 seçimlerinde üç dönem milletvekili seçildi. Çalışma, Sanayi ve Devlet Bakanlıkları yaptı. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinde tutuklanıp hüküm giydi. Ömür boyu hapisle cezalandırıldı. İmralı ve Kayseri cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1964 yılında Yassıada’da cezasını çekerken çıkan özel bir afla salıverildi. Bundan sonra siyasetle dolaylı olarak ilgilendi.

Kendini tümüyle yazılarına verdiği dönemde 6 Ağustos 1982’de İstanbul’da vefat etti.

Yazmaya lise sıralarında başlayan Samet Ağaoğlu, 1929 – 1931 yıllarında Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Muhip Dıranas gibi arkadaşlarıyla Hep Gençlik adında bir dergi çıkarmıştır.

Strazburg yaşamını anlatan ilk öyküleriyle görünmüştür. Politik çalışmaları dolayısıyla kitaplarını uzun aralıklarla çıkarmış, ancak yaşamının sonuna kadar yazınla ilgisini koparmamıştır.

Yazılarında Samet Agayef imzasını da kullanmıştır.

Samet Ağaoğlu’nun Eserleri

İnceleme:

• Küçük Sanat Meseleleri “Türkiye’de ve Başka Yerlerde” (1939)
• Türkiye’de İş Hukuku “İş Hukuku Tarihi” (Selâhattin Hüdâioğlu ile birlikte) (1939)
• Küçük Sanat Davası (1940
• Türkiye İktisadî Teşkilâtında Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları (1943), İncelemeler (Celal Yerman ile) (1943)
• Suçlu Çocuklarımız-Ankara Çocuk Islah Evi’nde Bir Araştırma (Tezer Taşkıran’la birlikte) (1943)
• Kuvâ-yı Milliye Ruhu “Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi” (1944)
• İki Parti Arasındaki Farklar (1947)
• Siyasi Günlük: Demokrat Parti’nin Kuruluşu (1993)

Hatıra:

• Babamdan Hatıralar (1940)
• Babamın Arkadaşları (1959)
• Aşina Yüzler (1965)
• Arkadaşım Menderes (1967)
• Marmara’da Bir Ada (1972 )
• Demokrat Partinin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri Bir Soru (1972)
• İlk Köşe (Edebiyat Hatıraları) (1978)

Hikâye:

• Strazburg Hatıraları (1945)
• Öğretmen Gafur (1953)
• Büyük Aile (1957)
• Zürriyet (1958)
• Hücredeki Adam (1964)
• Katırın Ölümü (1965)

Gezi Yazısı:

• Sovyet Rusya İmparatorluğu (1967)