Mehmet Çınarlı Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Mehmet Çınarlı, Tam adı Mehmet Nuri Çınarlı. (D: 1925, Ermenek, Karaman – Ö: 17 Ağustos 1999, Ankara) Şair, yazar.

Mehmet Çınarlı, 1925 yılında Karaman’ın Ermenek İlçesinde doğdu. 17 Ağustos 1999 tarihinde Ankara’da vefat etti. İlkokulu Ermenek’te, orta öğrenimini Antalya’da tamamladı. Babası sağlık memurluğundan emekli ve “Doktor Osman” lakaplı Osman Çınarlı’dır. 1948 yılında Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun oldu. Daha sonra Maliye Bakanlığı’nda devlet memurluğuna başladı. 1960 yılında Bütçe ve Mali kontrol Genel Müdür Yardımcılığı’na, 1964 yılında da Maliye Tetkik Kurulu Üyeliği’ne getirildi. 1967 yılında TBMM tarafından Sayıştay Üyeliği’ne, 1981 yılında Anayasa Mahkemesi Üyeliğine seçildi. 1961 yılında Amerika’da 8 ay kalan Mehmet Çınarlı, 1990 yılında emekli oldu.

Küçük yaşlardan itibaren edebiyatla ilgilenen Mehmet Çınarlı yazdığı ilk şiirlerini çeşitli gazete ve dergilerde yayınladı. İlk sayısı 16 Mart 1950’de yayınlanan Hisar dergisinin ve Hisarcılar akımının kurucularındandır. Resmi görevlerinden artan zamanlarının büyük bir kısmını Hisar’ın aksamadan yayınlanması ve olgunlaşmasına hasretmiş, 1950-1956, 1966-1969 yılları arasında derginin imtiyaz sahipliğini de üzerine aldı.

Çınarlı’nın yayınlanan ilk şiiri “Antalya’da Kış” 1937’de Antalya Gazetesi’nde çıktı. Üniversitelerarası bir şiir yarışmasında “Sonbahar Duyguları” şiiriyle de birincilik kazandı (1948). Çınarlı, geleneğe bağlı bir şairdir.

Aruz ve heceyle şiirlerini yazdı. 26 Aralık 1966’da Ankara Radyosu’nca hazırlanan “Radyoda Hisar Saati” programında sanat anlayışlarını ve belli başlı sanat ilkelerini programa katılan diğer temsilcilerden; Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Mustafa Necati Karaer, Gültekin Sâmanoğlu ve Nevzat Yalçın ile birlikte açıkladı. Daha sonra bu ilkeler, Hisar dergisinin 113. ve 114. (Şubat, Mart 1967) sayılarında Hisarcılar’ın bildirisi olarak dört madde halinde yayımlandı.

Mehmet Çınarlı’nın Eserleri

Şiir:

• Güneş Rengi Kadehlerle (1958)
• Gerçek Hayali Aştı (1969)
• Bir Yeni Dünya Kurmuşum (1969)

Deneme:

• Halkımız ve Sanatımız (1970)
• Söylemek Yaraşır (1978)
• Sanatçı Dostlarım (1979)
• Mısralarda Gezinti (1990)

Diğer:

• Zaman Perdesi (Anılar, İncelemeler, Tenkitler,1983)
• Altmış Yılın Hikayesi (Anılar ve Biyografiler, 1999)

Mehmet Çınarlı – Şiirlerinden Örnekler

Alın Yazısı

Doğduğumuz memleket bütün taştı, çakıldı;
Sert yoğrulmuş mayamız bizi dik başlı kıldı.

Dağ zirveleri gibi yücelikler diledik,
Bataklık kuşlarının bizden gözleri yıldı.

Yalana baş sallayıp susmasını bilmedik,
Huysuz, geçimsiz diye şöhretimiz yayıldı.

Ne görevi bırakıp çıkar sağladık, ne de
Değerimiz bilindi, çabamız anlaşıldı.

Bir çölde yapayalnız eriyip gitmedeyiz,
Sevildik yasaklandı, sevdik günah sayıldı.

Gerçek Hayali Aştı

Gerçek hayali aştı, ufuklar uzak değil,
En olmaz isteklere uzanmak yasak değil.

Uçuyor rüzgâr gibi altımdaki küheylân,
Ne kadar dizginlesem yavaşlayacak değil.

Artık yaratan sensin havamı, iklimimi
Buzların soğuğu yok, alevler sıcak değil.

Gül yaprağına döndü tekmesi düşmanların,
Sunulan zehir değil, saplanan bıçak değil.

Öyle bir boşandın ki çöle benzer ömrüme,
Bir Nuh tufanı oldu, sel değil, sağnak değil.