Rapor Nedir? Rapor Nasıl Yazılır?

Rapor Nedir?

Her hangi bir konu ya da olayla ilgili inceleme sonucunu tespit ederek bildiren yazılara rapor denir.

İncelenmek istenen bir sorun; doğru, kesin, güvenilir bilgi gerektiren bir iş hakkında, onu soruşturmakla görevlendirilen kişinin yaptığı “araştırma, inceleme” sonucunu belli kurallara göre yazdığı yazı, rapor türüne girer. Rapor; yazılı olur, ancak “sözlü” olarak da bir makama, kurula sunulabilir.

Raporun bir makama yazılı olarak sunulması, “dilekçe” yazmak biçiminde olmalıdır. Sözlü olarak raporun sunulmasında ise, sunulan kişiye ya da kurula “hitap cümlesi” ile söze başlanır.

Yazılı anlatım türleri içinde rapor, çok değişik konularda kaleme alınan bir yazı türüdür.

Tek kişinin hazırladığı rapora kişisel rapor, birden fazla kişinin hazırladığı rapora da ortak rapor adı verilir.

Rapor konuları, şöyle sıralanabilir:

(1) Eğitim ve öğretimle ilgili özel ve genel faaliyetleri değerlendirmek.

(2) Bir siyasî olayın, hareketin ya da olgunun genel yapısını değerlendirmek.

(3) Toplumun eğitim, kültür, sağlık vb. alanlarındaki değişik sorunları üzerinde yapılan incelemeleri bir rapor hâline getirmek.

(4) Ekonomik alanlardaki olumlu ya da olumsuz durumlar üzerinde yapılan değerlendirmeleri bir rapor hâline getirmek.

(5) Bilimsel çalışmaları değerlendirirken olumlu ve olumsuz gelişmeleri bir rapor hâlinde tespit etmek.

(6) Sanat eserlerini (edebiyat, resim, müzik vb. yarışmalarda) değerlendirirken başarılı ve başarısız yönlerini bir rapor hâlinde tespit etmek.

Bir raporun hazırlanmasında göz önünde tutulması gereken nitelikleri de şöyle sıralayabiliriz:

• Konunun uzmanı olmak.
• Raporun konusunu iyi kavramış olmak.
• Konuyla ilgili kaynakları taramak.
• Kaynaklardan elde edilen malzemeyi etkili, çarpıcı, inandırıcı ve doyurucu nitelikte hazırlamak.
• Objektif davranmak.
• Bilimsel çalışmaları değerlendirirken raporları bilimsel ölçüler içinde hazırlamak.
• Raporlarda ileri sürülen olumlu ya da olumsuz görüşleri kesin deliller ile somut bir biçimde açıklamak.
• Raporları belli bir plân dahilinde hazırlamak ve varılan yargıyı açıkça belirtmek.
• Gereksiz ayrıntılara girmeden özlü bir biçimde sınırlandırmak.
• Açık ve net bir ifade kullanmak. Yanlış anlaşılmaya meydan vermemek.

RAPOR FORMATI

Kapak Sayfası: Her raporun bir adet kapağı olmalıdır.

Yazım Dili : Türkçe olarak yazılacaktır. İmla kurallarına ve öz Türkçe kullanımına özellikle dikkat edilecektir.

Kağıt Ölçüsü: A4

Yerleştirme Biçimi: Dikey

Yazı Karakteri: Turkish Times New Roman

Yazı Karakter Biçim ve Büyüklüğü: Normal, 12 punto. Ancak, özel ve okuyucuya yabancı olabilecek sözcükler, makale başlığı ile bölüm ve alt bölüm başlıkları yatık bir biçimde yazılabilirler.

Yazım aralığı: 1.0 satır (single space)

Kenar Boşlukları: Üst ve alt kenar boşlukları 4.25 cm, sağ ve sol kenar boşlukları 4.35 cm genişliğinde olmalıdır. Tüm başlıklar, tablolar, şekiller, metin ve EKLER kenar boşlukları ile sınırlanmış yazım aralığı içinde olmalı, yazım alanı dışında hiçbir şey yer almamalıdır.

Metin Biçimi: Raporlar, tek sütun düzeni kullanılan bir biçimde hazırlanmalı ve her satırdaki yazı yazım aralığında sayfanın her iki yanına (justified) dayandırılmalıdır. Paragrafların başına 1cm kadar boşluk bırakılmalıdır. Paragraflar arası boşluk bırakılmamalıdır.

Başlıklar: Tüm başlıklar koyu olarak yazılmalıdır. Başlıkların ilk hafleri büyük diğer harfleri küçük olmalıdır. Tüm başlıklarda bölüm numaraları olmalıdır. Ara başlıklar yatık olarak yazılmalı, ana başlık numarasını takip edecek şekilde yazılmalıdır.

Sayfa Kısıtı: Raporlar 12 sayfa, ekler bölümü öneleme raporu için sınırsızdır.

Sayfa Numaralandırma: Sayfalar birbirini takip edecek şekilde numaralandırılmalıdır.

Kelime Bölme: Satır sonlarında kelimeler çizgi ile bölünmemelidir.

Tablo ve Şekiller: Tüm tablo ve şekiller isimlendirmeleri yapılmalı ve metnin içinde ilgili yerde bu tablo veya şekil ile ilgili referans verilmelidir. Şekil ve tablolar metnin içindeki yerleşim sıralarına göre numaralandırmalıdırlar. Metnin içinde verilmek istenen mesaj ile ilgili tablo veya şekiller metin içinde verilebilir. Diger tablo veya şekiller ise Ekler kısmına konulmalıdır.

Rapor – Ödev Yazma Teknikleri

1. Ödevin – Raporun Anahatlarının Belirlenmesi

Ödev/araştırma yaparken, konuyla ilgili kaynaklar incelenip, not kartlarının hazırlanmasından sonra, sıra, raporun anahatlarının (outline) belirlenmesine gelir. Bu işlem yapılırken şu yol izlenir:

Ödevin/araştırma raporunun başlığı yazılır. Başlık, kısadır, açıktır ve konuyu çağrıştırır.

Not kartlarındaki notlara dayanılarak konunun ana başlıkları belirlenir. Bunlar rakamlarla belirtilir: 1, 2, 3,.

Ana başlıklar altındaki alt başlıklar yazılır. Alt başlıklar numaralanırken ana başlıklara verilen numaralara ekleme yapılır: 1.1., 1.2., 1.3,.

Alt başlıkların altına da ilgili alt başlıklar yazılır. Numaralara ekleme yapılmaya devam edilir: 1.1.1., 1.1.2., 1.1.3,.

2. Ödev – Raporda Bulunması Gereken Bölümler

Bir ödevde/araştırma raporunda şu bölümler bulunur:

• Kapak: Başlık ve ödevi hazırlayanla ilgili bilgiler içerir.
• İçindekiler: Ödevin içindeki ana ve alt başlıkların listesidir.
• Giriş: Bir iki paragrafla konunun tanıtıldığı bölümdür.
• Gelişme: Konunun, açıklandığı, örneklendiği, kanıtlandığı, konuların tartışılıp çözümlendiği bölümdür. Ödevin/raporun en uzun kısmıdır. Konuyla ilgili her türlü resim, çizim, grafik. burada sunulur.
• Sonuç: Gelişme bölümünde işlenen konu, bu bölümde sonuca bağlanır.
• Bibliyografya: Ödev/rapor hazırlanırken kullanılan kaynaklar burada listelenir.
• Ekler: Yapılan çalışmayı destekleyen, fakat daha önceki bölümlerde verilemeyen bilgiler bu bölümde yer alır.

Kapak (title page), ödevin/araştırma raporunun ilk sayfasıdır. Burada, ödevin/raporun adı, hazırlayanın adı, soyadı, numarası, sınıfı, ödevin son teslim tarihi, ödevi veren öğretmenin adı, hangi ders için hazırlandığı gibi bilgiler bulunur.

3. Kapak ve İçindekiler Listesi Nasıl Hazırlanır?

Kapak hazırlanırken şu adımlar izlenir:

• Önce ödevin/raporun adı yazılır. Ortalanması ve büyük harfle veya koyu renk yazılması adı kapaktaki diğer bilgilerden ayırmak açısından önemlidir.
• Çalışmanın adından sonra hazırlayanın adı, soyadı, numarası ve sınıfı yazılır.
• Bu bilgilerin altına son teslim tarihi eklenir.
• Son olarak çalışma yapılan dersin ve öğretmeninin adı yazılır.
• Tercihe bağlı olarak kapağın başına okulun adı da yazılabilir.
• İçindekiler listesi (table of contents), bir ödevin/araştırma raporunun kapaktan sonra gelen sayfasıdır. İçindekiler listesi, ödevde/raporda yer alan tüm ana ve alt başlıklardan oluşur. Her başlığın karşısına sayfa numarası yazılır. Burada, başlangıç sayfa numarasını yazmak yeterlidir. Başlıklar ve sayfa numaraları noktalarla birleştirilir. Bu durum sayfa numaralarını izlemeyi kolaylaştırır.

Daha detaylı bilgi için ⇒ Rapor Yazma (pdf)