Öznel (Subjektif, Göreceli) Cümleler/Yargılar Özellikleri, Örnekleri

Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişen, yani göreceli bir nitelik taşıyan yargılara öznel (subjektif, göreceli) yargılar denir.

Öznel anlatımda kişi, cümleye kendi duygularını katar, bir yorum yapar. Bu tür yargılar “bence, bana göre” anlamı taşır.

Öznel (Subjektif, Göreceli) Cümle/Yargı Örnekleri:

• Picasso’nun tabloları, bilinçaltı dünyamızı çok güzel yansıtır.
• Sanatçı, şiirlerinde söz oyunlarını ustaca kullanmış.
• Bu kıyı lokantasında dünyanın en harika yemekleri yapılır.
• Nedim ve Fuzuli Divan Edebiyatı’nın en lirik şairleridir.

Örnek Soru-1

Aşağıdaki cümlelerden hangisi “kanıtlanabilirlik” yönüyle ötekilerden farklıdır?

A) Gazeteciler Cemiyeti’nin karikatür dalındaki bazı ödüllerini Bedri Koraman almıştır.
B) Atıf Yılmaz’ın yapıtlarına baktığımızda, güldürüden melodrama pek çok türde çalıştığını görürüz.
C) Özdemir Asaf, ilk şiirlerini “Varlık” dergisinde yayımlamış, bunları sonradan kitaplaştırmıştır.
D) Tarık Buğra’nın “Küçük Ağa” adlı romanı, Kurtuluş Savaşı dönemini öteki romanlardan daha iyi anlatır.
E) İstanbul üzerine hem Yahya Kemal hem de Ahmet Hamdi Tanpınar birçok şiir yazmıştır.

Çözüm: A, B, C ve E seçeneğindeki yargılar yorum içermediği için kanıtlanabilir niteliktedir. D’deki “Tarık Buğra’nın “Küçük Ağa” adlı romanı, Kurtuluş Savaşı dönemini öteki romanlardan daha iyi anlatır.” Yargısındaki “en iyi” sözü cümleye öznel bir nitelik kazandırdığı için bu yargının doğruluğu ya da yanlışlığı kanıtlanamaz. Doğru cevap (D) seçeneğidir.

Örnek Soru-2

Aşağıdakilerden dizelerin hangisinde düşsel öğelere yer verilmemiştir?

A) Ansızın bir vapur düdüğü yırtar geceyi
Başını alıp gidesi gelir insanın uzaklara

B) Süzülüp mavi göklerden yere doğru
Çınarlara beyaz güvercinler konar

C) Aldım elime, usul usul okşadım
Sevdim, gençliğimi yeniden yaşadım

D) Kaderde sevgiyi sende bulmak varmış
Seninle bir çift güvercin olmak varmış

E) Her dem vurmaya hazır ellerin, dudakların
Kin dolu bakışlarınla bir Japon hançerine dönmüşsün

Çözüm: Düşsellik (hayal) içeren yargılar yoruma dayalıdır ve özneldir. Buna göre A, C, D ve E’deki dizelerde sanatlı söyleyişler vardır ve bu dizeler düşsellik içermektedir. B’deki dizelerde ise söz oyunlarına başvurulmamıştır (düşsellik yok) ve nesnellik esastır. Doğru cevap (B) seçeneğidir.