Oya Baydar Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Oya Baydar (1940, İstanbul), Yazar, sosyolog.

Uzun zaman sosyalist siyasetin içerisinde yer almıştır. Türk yazar olarak tanınmasına rağmen eğitim hayatı Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi‘nde başlamıştır. Yıldızı da o dönemlerde parlamıştır. Henüz lise öğrencisi iken Fransız yazar Françoise Sagan yazılarından etkilenerek ilk romanını yayımlamıştır. Lise son sınıfta Allah Çocukları Unuttu adlı gençlik romanını hem Hürriyet gazetesinde tefrika oldu ve ayrıca kitap olarak piyasaya sürüldü. Bu olay nedeniyle okuldan atılma gibi bir durumla karşı karşıya geldi, ardından uzun süre yazmaya ara verdi.

Eğitim hayatına 1964′te başladığı İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü‘nü bitirerek devam etti ardından bu bölümde asistanlık yapmaya başladı. Doktora olarak hazırladığı “Türkiye’de İşçi Sınıfı’nın Doğuşu ve Yapısı” konulu doktora tezinin Üniversite Profesörler Kurulu tarafından iki kez reddedildi. Ardından öğrencilerin bu durum yüzünden ayaklanması sonucunu doğurdu. Bu olay ilk üniversite işgali eylemi oldu. Oya Baydar, daha sonra Ankara Hacettepe Üniversitesi‘nde asistanlık yapmaya başladı.

1971 yılında oluşan darbe, 12 Mart Muhtırası sırasında, Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) üyesi olduğu için, sosyalist kimliği nedeniyle tutuklandı ve üniversiteden ayrılmak zorunda kaldı. İlerleyen zamanlarda 1972-1974 yılları arasında arasında Yeni Ortam, 1976-1979 arasında Politika gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. Eşi Aydın Engin ve Yusuf Ziya Bahadınlı ile birlikte İlke dergisini kurdu. Sosyalist yazar, araştırmacı ve eylem kadını olarak tanındı.

12 Eylül Darbesi sırasında yurtdışına çıktı ve 12 yıl boyunca Almanya’da sürgünde kaldı. Burada, sosyalist sistemin çöküş sürecini yakından yaşadı. Bu süreci 1991’de yayımladığı Elveda Alyoşa adlı öykü kitabında anlattı.

1992’de Türkiye’ye döndü. Tarih Vakfı ve Kültür Bakanlığı’nın ortak yayınları olan İstanbul Ansiklopedis’nde redaktör ve Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi‘nde genel yayın yönetmeni olarak göreve başladı. Türkiye’ye dönüşün ardından yayınladığı öykü ve romanları bir çok ödül kazandırdı.

Oya Baydar Eserleri

Roman:

• Kedi Mektupları (1992)
• Hiçbiryer’e Dönüş (1998)
• Sıcak Külleri Kaldı (2000)
• Erguvan Kapısı (2004)
• Kayıp Söz (2007)
• Çöplüğün Generali (2009)
• Savaş Çağı Umut Çağı (2010)
• O Muhteşem Hayatınız (2012)

Öykü:

• Elveda Alyoşa (1991)

Diğer eserleri:

• Cumhuriyetin Aile Albümleri
• 75 Yılda Köylerden Şehirlere
• 75 Yılda Çarklardan Chip’lere
• 75 Yılda Çarkları Döndürenler
• 75 Yılda Değişen Yaşam Değişen İnsan-Cumhuriyet Modaları
• Cumhuriyet Modaları
• Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi
• Bir Dönem İki Kadın (2011)

Ödülleri:

• Elveda Alyoşa ile 1991 Sait Faik Hikaye Armağanı
• Kedi Mektupları ile 1992 Yunus Nadi Roman Ödülü
• Sıcak Külleri Kaldı ile 2001 Orhan Kemal Roman Ödülü
• Erguvan Kapısı ile 2004 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü
• Hiçbir Yere Dönüş ile 2011 Akdeniz Kültür Ödülü