Murat Çobanoğlu Kimdir? Hayatı, Eserleri

Murat Çobanoğlu (D: 1940, Kars – Ö: 26 Mart 2005, Ankara) Halk Ozanı.

Asıl soyadı Çobanlar olan Murat Çobanoğlu 1940’ta Kars’ın İstasyon Mahallesinde doğdu. Aile soyu Karapapak (Azerbaycan) Türklerindendir. Annesi Lala (La’li) Hanımdır. Babası, Âşık Şenlik’in çıraklarından Âşık Gülistan’dır. Babası Âşık Gülistan Arpaçay’ın Koçköyü’nden olup 1920’de Kars’a yerleşmiştir. Karısının erken ölümü dolayısıyla oğlunu o büyütüp yetiştirdi. İlkokul öğrenimi gören Murat Çobanoğlu çocukluğunda babasının saz çalışını dinledi, ama ona özenmedi. Ancak 1951’de gördüğü bir düş üzerine tutumu değişti. olayı şöyle anlatıyor:

“Göç mevsimi yaylaya göçerken susadım. Yol kenarında bulunan çeşmeye su içmeye gittim. Ben oyalanınca göçlerimiz dağı aştı. Akşamın alacakaranlığında uyuyakaldım. İşte o zaman nasibim olan aşıklık ilhamı bana verildi. Sabah, yaylada beni bulamayan babam düşer yollara, beni aramaya. Beni çeşmenin başında uyurken bulunca, aşık olacağımı söyledi. Saz aldı. Saz tutmasını öğretti. O zamandan bu yana saz çalmaya, şiir ve türküler söylemeye başladım.”

Murat Çobanoğlu Artvin, Konya, Erzurum ve Mut’ta yapılan yarışmalarda dereceler aldı. Özellikle atışma dalında başarı gösterdi. Sık sık radyoda ve televizyonda -değişik konularda- söyledi. Saza egemenliği, ulusal duygularının güçlülüğü ve kendine özgü sesiyle ilgi çekti. Kars’ta “Çobanoğlu Halk Ozanları Kahvesi”ni açıp işletti. Yurt içinde ve dışında düzenlenen bazı şenliklere katıldı.

1965’e kadar Devrani, 1967’ye kadar Yanani, ondan sonra da Çobanoğlu takma adını kullandı.

Çobanoğlu’na ilişkin Ali Kafkasyalı’nın hazırladığı Aşık Murat Çobanoğlu, Hayatı-Sanatı-Eserleri (1998) adlı bir kitap bulunmaktadır.

26 Mart 2005 tarihinde Ankara’da vefat etti ve memleketi Kars’ta toprağa verildi.

Kars Belediyesi her sene 6-7-8 Mayıs tarihlerinde anısına Murat Çobanoğlu Aşıklar Bayramı düzenlemektedir.

Kaynakça:

Muzaffer Uyguner (Halkevleri dergisi, Mart 1970); Tahir Kutsi, Türk Halk Şiiri (Antoloji, 1978); Feyzi Halıcı, Saz Şairlerinin Diliyle Atatürk (1981 ); Emir Kalkan, XX. Yüzyıl Türk Halk Şairleri Antolojisi (1991 )

Asım Bezirci, Türk Halk Şiiri II-1993

Video: Murat Çobanoğlu – Şeref Taşlıova, 1989 – BBC TÜRKÇE

TÜRK HALK EDEBİYATI

• Halk Edebiyatı Özellikler
• Âşık Edebiyatı
• Anonim Halk Edebiyatı
• Tekke Edebiyatı
• Halk Ed. Nazım Biçimleri
• Halk Şairleri Özellikleri
• Halk Şiiri-Hece Ölçüsü
• Türk Halk Şiirinin Kökeni, Gelişimi ve Genel Özellikleri
• Âşıklık Geleneği
• Alevi-Bektaşi Edebiyatı