Modernizmi Esas Alan Anlayış ve Postmodernizm
Modernizmi Esas Alan Anlayış ve Postmodernizm (Modern Ötesi) Özellikleri
• Modernizm; yerleşik olanı, geleneksel olanı, kanıksanmış olanı yeni ortaya çıkana uyarlama eğilimi ve düşünce tarzıdır.
• Modernizme göre varlıklar, nesneler, durumlar aslında göründükleri gibi değildirler.
• Modernizm vasatlığa, bayağılığa, yerleşmiş kabullenişlere isyandır.
• Gelenekseli reddeder, yeniyi oluşturma anlayışını benimser.
• Olay örgüsü, insana özgü gerçekliği ve estetik kaygıyı yansıtmalıdır.
• Modernizm, gerçeğin dış dünyada değil insanın iç dünyasında olduğuna inanır. Bu nedenle psikolojik olana, bireyin ruhuna, bilinçaltına yönelir.
• Yapıtlarda sanatsal boyuta, tekniğe, dilin kullanımına ve biçimine önem verilir.
• Alegorik anlatımdan ve sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanan şiirsel bir dil kullanılmıştır.
• Bilinç akışı, iç konuşma yöntemleri kullanılmış, geriye dönüşlerle zaman zinciri kırılmıştır.
• Simgelere, mitolojiye ve mistisizme yönelinmiştir.
• Modernizme göre yaşam çok boyutlu ve zor kavranan bir olgu, insan karmaşık bir varlıktır.
• Bireysellik en sık işlenen temadır.
• Soyut gerçeklik önem kazanmıştır. Freud‘un psikanaliz çalışmaları ve varoluşçuluk etkindir.
• “Post” sözcüğü, “sonra” anlamına gelmekle birlikte, “üstü, ötesi, aşılması, sonrası” gibi anlamları da içerir.
• Postmodern, modernden filizlenen ama onu aşandır.
• Dil, amaç haline gelmiştir. Dille oynama ve onun olanaklarını sonuna kadar kullanma hedeflenir.
• Konudan çok anlatılış biçimi önemsenir.
• Romana, gerçekçi olma endişesi dışında, kurmaca bir ürün gözüyle bakılmıştır.
• “Anlamı üreten okurdur.” anlayışıyla hareket edilir. Bu nedenle metin anlamca tamamlanmaz, her okurun yorumlamasına açık bırakılır.
• Okur, kendi yorumunu ve sonucunu oluşturur.
• Kişi ve olayda bütünlük değil, parçalanmışlık öne çıkar.
• Zaman ve mekân belirsizleştirilir, zaman dilimleri karışık kullanılır.
• Neden – sonuç, başlangıç – bitiş bütünlüğü önemsenmez.
• Tek bir konu, tek bir bakış açısından verilmez, değişik, farklı bakış açılarına yer verilir.
• Farklı tekniklerle kurgu karmaşıklaştırılır.
• Yazarlar, kendi bireyselliklerini egemen kılarlar.
- Modernizm Nedir? Post-Modernizm Nedir?
- Postmodernizm Edebiyat Kuramı
- Modernizmi Esas Alan Eserler
- Postmodern Roman
- Modern Söylem ve 1980 Sonrası Türk Romanı
- Modern Öykü Özellikleri Temsilcileri
- Modernist Akımlar ve Yazarlar