Medarı Maişet Motoru veya Birtakım İnsanlar (Uzun Hikâye – Sait Faik)

Sait Faik Abasıyanık‘ın uzun hikâyesi (1952). İlk kez Medarı Maişet Motoru adıyla basılan (1944) eserin başlıca kahramanları sarhoş, parasız bir baba, kızı Melek ve evlatlığı Hikmet’tir.

Eser, yapısı bakımından ayrı ayrı öykü­lerden oluşur. Kitabın ikin­ci adına uygun olarak bir­takım insanların öyküle­ridir bunlar. Öyküler ara­sındaki bağlantı, anlatılan kişilerin aynı çevreden se­çilmesi ya da birbirleriyle karşılaşmaları yoluyla ku­rulur. Bir bakıma yazar, merkezi Burgaz olan bir mekanda ve savaş yıl­larının egemen olduğu bir zaman diliminde kü­çük insanların dünyasını sergiler.

Fakir balıkçıların, berberlerin, aylakların, hır­sızların, esrarkeşlerin ve çocukların öyküleriyle erkek berberi olan Melek’in sevdiği üniversiteli Fahri ve onun Adapazarı yaşamıyla yolculuğu sı­rasında dinlediği serüvenler parça parça birbiri­ne eklenir. Fahri’nin hastalıktan kurtulamayıp ö­lüşü, Hikmet’in Melek’e olan sevgisi yapıtı ro­manlaştırmaya yetmez. Babası Ali Rıza kızgın­lıkla dükkandaki eşyaları parçalayınca Melek ka­çar. Hikmet de Kaşık adasına bekçi olur. Roma­nın bu dördüncü bölümüne üç serserinin (Mutsa­fa, Recep, Hasan) ve bir fahişenin (Marika) öy­küsü eklenir. Ama üç ahbap çevredeki adalarda dokuz köşk soymuşlardır. Polisler Kaşık adasına gelip hepsini yakalarlar. Suçsuz Hikmet hapis­hanede manevi babası Ali Rıza’yla karşılaşır. Bir gece esrarlı cıgarayı birlikte içerek hayale dalar­lar. Ali Rıza, “Don yağıle yağlanmış” bir direk­ten boyuna kayarken; Hikmet, rüyada gibi Cey­lanı Bahri motoruyla suya gömülür.

Birtakım İnsanlar belki bir roman sayılamaz, ama yaşama sıkı sıkıya bağlı, insan sevgisiyle dolu Sait Faik öyküsünün bütün belirgin özellik­lerini taşır. Yapıt, yazarının yaşadığı çevrelerin, tanıdığı insanların, genellenirse, belli bir toplum­sal katın başarılı bir kesitidir.

Medarı Maişet Motoru adıyla yayımlanan ya­pıttan ötürü yazar kovuşturmaya uğramış, son­raki baskılarda romanın yalnızca adı değiştiril­mişti. “Bütün Eserleri”nin Bilgi Yayınevi’nce yapılan yeni basımında (1970) ilk adı kullanıldı.

Not: Medarı Maişet nedir?
medar: Dayanak, yardımcı
maişet: Geçim, geçinme

Medarı Maişet kelime grubu ise “Geçimi sağlayacak koşul, iş” anlamına gelir.