Lisan-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Mülâhazatı Şâmildir

Namık Kemal‘in birçok kaynakta Yeni edebiyatın beyannamesi olarak kabul edilen “Lisan-i Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesi ile ilgili değerlendirmeler:

1866 yılında dönemin Tasvir-i Efkâr gazetesinde yayımlanan Namık Kemal’in bu makalesi birçok önemli kaynakta “yeni edebiyatın ilk beyannamesi” şeklinde değerlendirilmektedir. Bu makalede Namık Kemal, edebiyat ve dil hakkındaki görüşlerini topluca ifade etmiştir.

Namık Kemal’in söz konusu makalede değindiği temel hususlar şunlardır:

• Şekilden çok muhtevaya önem vermenin gerekliliği
• Arapça ve Farsçadan alınan kelimelerin yazılışlarıyla telaffuzları arasındaki farklar ve bu tür kelimelerin Türkçede okunduğu gibi yazılması
• Eski edebiyatı bütünüyle reddeden ve Avrupa modeline göre yeni bir edebiyat kurulmasının kaçınılmazlığı (Bu husus Celal Mukaddimesinde de dile getirilmiştir.)

Bu makaleye ilişkin olarak şu değerlendirme mutlaka bilinmelidir:

Edebî zevk bakımından eski anlayıştan fazla ayrılmadığı halde düşünce itibariyle bütünüyle yenilik yanlısı olan Namık Kemal, yaşadığı dönemde Türk dili ve edebiyatı hakkında da dikkate değer görüşler ileri sürmüştür.

Yeni Türk edebiyatının bir nev’i beyannamesi olarak kabul edilen Lisan-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Mülâhazatı Şâmildir” adlı makalesinin Türk dili ve edebiyatının o günkü sorunlarını toplu halde ele alan ve getirmiş olduğu görüşler bakımından dönemini aşan bir nitelikte olduğu kabul edilmiştir.

“Lisan-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Mülâhazatı Şâmildir” adlı makale , değindiği husus ve ileri sürdüğü görüşlerle Milli Edebiyat’ın fikri temellerini hazırlayan metinlerden biri olarak kabul edilebilir.

Orijinal diliyle makalenin tamamı ⇒ Namik-Kemal-Lisan-i-Osmaninin-Edebiyati-Hakkinda-Bazi-Mulahazati-Samildir.pdf (2619 indirme )