Knut Hamsun Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Knut Hamsun (d. 4 Ağustos 1859, Norveç¸ – ö. 19 Şubat 1952 – 93 yaşında) Norveçli yazar.

Asıl adı Knut Pederson, 1920’de Nobel Ödülü kazanan Norveçli roman, oyun yazarı ve şair. 20. yüzyıl başında gelişen yeni-romantizmin edebiyattaki öncüsü olmuş, romanı aşırı bir doğalcılığa kaymaktan kurtarmıştır.

Köylü bir aileden gelen Hamsun, çocukluğunu ülkenin ıssız bir köşesindeki Lofoten Adalarında geçirdi ve hemen hemen hiç resmi eğitim görmedi. On dokuz yaşında, Norveç’in kuzeyindeki Bodo’da bir ayakkabıcının yanında çıraklık ederken yazmaya başladı. Sonraki 10 yıl boyunca çeşitli işlerde çalıştı; iki kez gittiği ABD’de, Chicago’da tramvaylarda biletçilik, Kuzey Dakota’da çiftçilik yaptı.

Yayımlanan ilk yapıtı, açlık çeken genç bir Norveçli yazarın öyküsü olan Sult (1890; Açlık, 1934, 1990) adlı romanıydı. O dönemde Norveç romanına egemen olan toplumsal gerçekçilikten kesin bir kopuşu simgeleyen yapıt, yeni bakış açısı ve coşkulu şiirsel üslubuyla Avrupalı yazarları görülmemiş ölçüde etkiledi. Hamsun bu başarısının ardından İbsen ve Tolstoy gibi putlaştırılmış yazarları eleştirdiği bir dizi konferans verdi ve yaşamının sonuna değin yazmayı aralıksız sürdürdü.

Mysterier (1892; Düğüm, 1971), Pan (1894; Keçi Ayaklı İlâh “Pan”, 1940) ve Victoria (1898) adlı yapıtlarındaki toplumdan kopuk kahramanlar gibi, kendisi de yaşamı boyunca ilerlemeye karşı kayıtsız ya da eleştirel bir tutum izledi. Olgunluk dönemi yapıtlarından Markens grode’de (1917; Dünya Nimeti, 1. cilt 1949, 2. cilt 1950) doğaya dönüş felsefesini dile getirdi. Bununla birlikte Nietzsche ve Strindberg’in etkisini taşıyan yabanıl bireysellik mesajından hiç ayrılmadı.

Çağdaş Batı kültürüne duyduğu tepki, II. Dünya Savaşında Norveç’i işgal eden Almanları desteklemesine neden oldu. Savaştan sonra vatan hainliği suçuyla tutuklandıysa da ilerlemiş yaşı göz önünde tutularak hakkındaki davadan vazgeçildi.

Hamsun’un Nazilerle işbirliği yapması edebiyatçı olarak kazandığı saygınlığa büyük ölçüde gölge düşürmüştür. Gene de yapıtları, ölümünden sonra eleştirmenlerce yeniden ele alınmış ve yeni çevirilerle uluslararası bir okur kitlesine ulaştırılmıştır. Usçuluğu reddetmesi ve kendiliğinden gelişen, dağınık izlenimci üslubuyla Hamsun, bütün Avrupa’da edebiyat çevrelerini etkilemiş, ustalığı Maksim Gorki, Thomas Mann ve Isaac Bashevis Singer gibi yazarlarca da kabul edilmiştir.

Eserleri

Hamsun’un Türkçede yayımlanan öteki yapıtları