Türkçede Kaynaştırma Harfleri Ünsüzleri (Koruyucu Ünsüzler) Nedir? Özellikleri, Örnekleri

Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmadığından, ünlüyle biten bir sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde sözcükle ek arasına “y, ş, s, n” kaynaştırma ünsüzlerinden biri girer.

Aşağıda, birinci bölümde verilen sözcüklerin kaynaştırma ünsüzü eklendikten sonraki yazımları karşılarında verilmiştir.

• yazı – a → yazı – y – a (durum ekinden önce)
• dede-i → dede- s -i (iyelik ekinden önce)
• yazı – ın → yazı – n – ın (tamlayan ekinden önce)
• dere – e → dere – y – e (durum ekinden önce)
• altı – ar → altı – ş – ar (üleştirme sıfatı ekinden önce)
• sanatçının şiiri – e → sanatçının şiiri – n – e (iyelik ekinden sonra gelen durum ekinden önce)

Dikkat!

Aşağıdaki sözcüklerde kaynaştırma ünsüzü yoktur.

• beş – er
• altmış – ar
• yetmiş – er
• senin şiirin – e

Ünlüyle biten bir sözcüğe “idi, imiş, ise” ekeylemleri, “ile” sözcüğü ve “iken” bağ-fiil eki birleşik yazıldığı zaman araya “y” koruyucu ünsüzü girer ve bunların başındaki “i” sesleri düşer.

• hemşire – y – (i) – di → hemşireydi
• ince – y – (i) – miş → inceymiş
• gördü – y – (i) – se → gördüyse
• silgi – y – (i) – le → silgiyle
• evde – y – (i) – ken → evdeyken
• yolda – y – (i) – di → yoldaydı