Hilye ve Şemail Nedir?

Hilyenin kelime anlamı “süs, güzellik, zarafet” şeklindedir.

Hz. Muhammed’in mübarek vasıflarını ve güzelliklerini anlatan eserlere hilye adı verilir.

Hilyelerin kaynağı Arap edebiyatında şemail türündeki eserlerdir.

Tırmızi’nin Şemailü’n Nebeviyyeve’l Hasaisu’l Mustafaviyye adlı eseri ilk şemail kitabı olarak kabul edilir.

Hilye türünde İslami geleneğin çizmiş olduğu çerçeve dahilinde Hz. Peygamberin fiziksel ve kişisel özellikleri tasvir edilmiştir.

Hilyetü’n Nebi, Hilye-i Nebi, Hilyetü’ş Şerife, Hilye-i Nebevi hilye türündeki eserler için kullanılan diğer adlandırmalardır.

Hilye türünün Türk edebiyatındaki ilk önemli ismi Hakanîî Mehmet Efendi’dir. Hakanîî Mehmet Efendi’ye ait olan meşhur “Hilye-i Hakani” yapısal olarak Süleyman Çelebi’nin Mevlid’ini andırmaktadır diyebiliriz. Hakanîî Mehmet Efendi’nin “Hilye-i Hakani” adlı eserinde kullanmış olduğu Arapça oldukça ağırdır.

Hilye türünün ikinci önemli ismi Tirmizi’dir.

Türk edebiyatında hilye türündeki önemli eserler:

• Hakanîî Mehmet Efendi ⇒ Hilye-i Hakani
• Nev’izade Atayi ⇒ Hilyetü’lEfkar
• Gelibolulu Ali ⇒ Hilyetü’l Rical
• Seyyid Mehmed Şerifi ⇒ Haza Risale-i Hilye-tü’Resul
• Nahifi ⇒ Hilyetü’l Envar (Hilye-i Hakani’ye naziredir.)