Gerekçe Bildiren Cümleler/Yargılar

Bir önermenin ortaya çıkardığı gerekliliği belirten yargılara gerekçeli cümleler/yargılar denir. Böyle yargılarda neden – sonuç anlamı da vardır.

Örnekler:

* Ben yârime gül demem / Gülün ömrü az olur. (Temel Yargı / Gerekçe,Sebep)

* Dostoyevski, romanlarında içinde yaşadığı toplumun ruh halini anlatmak zorundaydı/ çünkü o, gerçekçi bir romancıydı. (Temel Yargı / Gerekçe, Sebep)

* Ceviz, badem gibi yiyecekler belleği güçlendirir, kalp sağlığını korur:/ bu yiyecekleri bol bol tüketin. (Temel Yargı / Gerekçe, Sebep)

Örnek Soru-1

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yargı gerekçesiyle verilmiştir?

A) Bu akşam toplantıya katılamayacağım, misafirlerim gelecek.
B) Yarın kasabaya ineceğim ve o bahsettiğiniz kitabı alacağım.
C) Güneş her yeri kavuruyor, tek bir yaprak bile kımıldamıyordu.
D) Doğa her zamanki gibi sessizdi, hafif bir rüzgâr çıkmıştı.
E) Okuduğu kitabı bıraktı, odanın penceresini sonuna kadar açtı.

Çözüm: B, C, D ve E seçeneklerinde gerekçesiyle verilen eylem yok. A seçeneğinde söz söyleyen kişi, toplantıya katılamama gerekçesini(misafirlerinin gelişi) açıklamış. Doğru cevap (A) seçeneğidir.

Örnek Soru-2

On altı yaşındaydı. (I) Günün birinde tutup saçını usturaya vurdurmuştu. (II) Olduğum gibi görüneyim, saçım beni olduğumdan farklı gösteriyor, diyerek. (III) Sonra anlamıştı ki saçlı da olsa saçsız da olsa aynada gördüğü hep kendisiydi. (IV) Ama dışarıdan bakanlar, birbirine benzemeyen iki ayrı adam görüyorlardı. M Bu da doğruluk ölçüsü bırakmıyordu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kendisinden önceki yargının gerekçesi durumundadır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Cevap: B