Fatma Aliye Hanım Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Fatma Aliye Topuz (d. 9 Ekim 1862, İstanbul – ö. 13 Temmuz 1936, İstanbul) Yazar.

Fatma Aliye, Ahmet Cevdet Paşa’nın kızıdır. Türk edebiyatı tarihinde ilk kadın romancı olarak bilinmektedir.

Ahmet Mithat Efendi ile beraber “Hayal ve Hakikat” adlı bir roman kaleme almışlardır.

Roman, biyografi, felsefe, tarih türlerinde eserler kaleme almış ve eserleri kısa sürede batı dillerine çevrilmiştir.

“Muhadarat” adlı eserinde ilk kez Fatma Aliye adını kullanmıştır. Muhadarat adlı bu romanda Tanzimat edebiyatında sıkça işlenen konulardan biri olan kişinin kendi özgür iradesinin dışında yapmak zorunda kaldığı evlilik konusu işlenmiştir.

Fatma Aliye Hanım’ın Eserleri

• 1891- Hayal ve Hakikat (Ahmed Mithad Efendi ile birlikte), İstanbul, Tercüman-ı Hakikat Matbaası (yeniden basım: Hayal ve Hakikat; Ahmet Midhat, Fatma Aliye, Önsöz: Fatih Altuğ, Eylül Yayınları, 2002)
• 1892- Muhadarat (yeniden basım: Muhadarat; Fatma Aliye, Haz: H. Emel Aşa, Enderun Kitabevi, 1996)
• 1892- Nisvan-ı İslâm
• 1896- Ref’et (yeniden basım: Refet; Fatma Aliye, Haz: Nurullah Çetin, L&M Kitaplığı, 2007)
• 1898- Levayih-i Hayat (yeniden basım: Hayattan Sahneler (Levayih-i Hayat); Fatma Aliye, Haz: Tülay Gençtürk Demircioğlu, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları)
• 1898- Ûdi (yeniden basım: Udi; Fatma Aliye, Haz: Ferit Ragıp Tuncor, Selis Kitaplar, 2002)
• 1899- Taaddut-u Zevcat, Mahmut Esat ile birlikte, Konstantiniyye, Tahir Bey Matbaası (yeniden basım: Çokeşlilik, Taaddüd-i Zevcat; Fatma Aliye, Mahmut Esat, Haz: Firdevs Cambaz, Hece Yayınları, 2007)
• 1899- Taaddut-u Zevcât için Zeyl (Çok Eşlilik kitabı için ek), Konstantiniyye, Tahir Bey Matbaası
• 1900- Terâcim-i Ahvâl-i Felâsife
• 1900- İstila-i İslam, İstanbul, Tahir Bey Matbaası
• 1901- Nâmdârân-ı Zenân-ı İslâmiyân (İslam Dünyasının Ünlü Kadınları)
• 1901- Tedkîk-i Ecsâm
• 1910- Enin (yeniden basım: Enin; Fatma Aliye, Der: Tülay Gençtürk Demircioğlu, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2005)
• 1913- Kosova Zaferi / Ankara Hezimeti: Tarih-i Osmaninin Bir Devre-i Mühimmesi
• 1913- Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı, Desaadet, Kanaat Matbaası (yeniden basım: Ahmet Cevdet Paşa ve Zamanı; Fatma Aliye, Pınar Yayınları, 1994