Dursun Akçam Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Dursun Akçam (d. Kars, Ardahan, Ölçek köyü, 12 Temmuz 1930 – ö. 19 Eylül 2003, Ankara) Öğretmen, gazeteci, yazar.

Öykücü A. Alper Akçam, oğlu. Cılavuz Köy Enstitüsü’nü bitirdi (Kars, 1950), altı yıl ilkokul öğretmenliği yaptı. 1956’da girdiği Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nden 1958’de mezun oldu. Aynı yıl Ardahan Ortaokulu’na Türkçe öğretmeni olarak atandı, bir yıl çalıştı, ardından askerliğini yedek subay öğretmen olarak Kuleli Askeri Lisesi’nde edebiyat öğretmeni göreviyle tamamladı. Daha sonra 1960-1963 arasında Kırıkkale Lisesi ve Keskin Ortaokulunda öğretmenlik yaptı. 1964’te Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu’ nun (TÖDMF) yönetimine seçildi. Türkiye öğretmenler Sendikasının (TÖS) kurucuları arasında yer aldı, TÖS’ün ilk saymanı ve 1967’de TÖS’ün ikinci başkanı seçildi.

12 Mart döneminde tutuklandı, TÖS davasında yargılandı, 8 yıl 10 ay hapse mahkûm olduysa da Yargıtay kararı bozdu. Yargılanma sürecinde bakanlık tarafından açığa alındı (1971-1974). Görevine döndürüldükten sonra Ankara Atatürk Lisesi’ne atandı, sonra İncesu Ortaokulu’na sürüldü.

1976’da gazeteciliğe başladı. Cumhuriyet, Milliyet, Akşam, Vatan gazetelerinde yazdı. 1978’de Demokrat gazetesinin kuruculan ve yöneticileri arasında yer aldı.

Köşe yazılarıyla, öyküleriyle devrimci bir mücadele içinde oldu. 12 Eylü’de gazete kapatılınca, yurtdışına çıktı, on bir yıl Almanya’da yaşadı. 1992’de Türkiye’ye döndü, Ankara ve Kuşadası’nda yaşadı. Tedavi gördüğü akciğer kanserinden yaşamını yitirdi.

Dursun Akçam’ın ilk yazısı “Köy Notları” adıyla 1952’de Varlık dergisinde çıktı. Ama asıl adını, Milliyet gazetesinin “Bir Memleket Gerçeği” konulu röportaj yarışmasında “Analarımız” başlıklı röportajıyla Karacan Armağanı Birinciliği’ni kazanarak (1962) duyurdu. Daha sonraki yıllarda yazdığı öykü ve romanlarıyla kırsal kesimin sorunlarını yansıtan bir yazar konumuna geldi.

Yazı ve öykülerini sırasıyla Varlık, Yeni Ufuklar, Demet, Köy ve Eğitim, İmece, Pazar Postası, Son Havadis, Dünya, Milliyet, Cumhuriyet, Aksam, Vatan, Yön, Devrim, Demokrat gazeteleriyle Türk Dili, Forum, Milliyet Sanat, Yeni Toplum vb. dergilerde yayımladı.

Adnan Binyazar, Akçam’ı şöyle değerlendirdi:

“Dursun Akçam çok renkli bir insandı. Bu renkliliğin en açık ifadesi ise, onun öykülerindeki ironidir, öykülerinde hiçbir fazlalık da yoktur, o Çehov cinsinden güçlü bir öykücüdür. Akçam’in yazarlığında derin bir komedya da vardır. Yazıları güçlü esprilerle süslüdür. Kişilikleri çok canlı anlatır. Çok da iyi bir gözlemcidir, Dursun Akçam Almanya’daki Türkleri en iyi yansıtan yazar olmuştur”.

Haley adlı öyküsüyle Antalya Altın Portakal Film Festivali Sanat Ödülü’nü (1975), Kanlıderenin Kurtları kitabıyla 1976 TDK Roman Ödülü’nü kazandı. Almanya’da kaleme aldığı yapıtlarda da kırsal kesim insanının kentteki, yabancı ülkelerdeki sorunlarını yansıttı.

2003’te Edebiyatçılar Derneği’nce Onur Ödülü’ne değer görüldü. Dursun Akçam adını taşıyan ve yalnızca Ardahan Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin katılabilecekleri bir öykü yarışması açıldı (2005). (Kaynak: TBEA, Dursun Akçam resmi sitesi, Öner Yağcı.)

Dursun Akçam’ın Eserleri

Öykü:

• Maral (1964),
• Ölü Ekmeği (1969),
• Taş Çorbası (1970),
• Köyden İndim Şehire (1973),
• Kafkas Kızı (1978),
• Haley (1975),
• Ataman Ocağı (Almanca-Türkçe, 1982),
• Generaller Birleşin (1988),
• Sevdam Ürktü (1992),
• Öğretmeni Kim Öptü? (1995).
• Bizim Sevdamız (1993).

Roman:

• Kanlıderenin Kurtları (1975),
• Dağların Sultanı (Almanya basımı 1991),
• Ucu Ucuna Yaşam (2002),
• Kafdağı’nın Ardı (2002).

Röportaj:

• Analar ve Çocuklar (1964),
• Doğunun Çilesi (1965),
• Kan Çiçekleri (1977).

Günce – Hatıra – Gezi:

• Altta Kalanlar (1974).

Kitapları, Arkadaş Yayınevi tarafından Bütün Eserleri başlığı altında yeniden yayımlandı.

Ayrıca bakınız ⇒

Edebiyat

• İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
• İslamiyet Sonrası Türk Edebiyatı
• Halk Edebiyatı
• Divan Edebiyatı
• Tanzimat Edebiyatı
• Servet-i Fünun Edebiyatı
• Fecr-i Ati Edebiyatı
• Milli Edebiyat
• Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
• Türkiye Dışı Edebiyat
• Dünya Edebiyatı
• Batı Edebiyatı