Dua ve Beddualar (Hayırdualar ve İlençler)

Dua ve beddualar; bir toplumun maddi-manevi kültürünü, değer yargılarını, inançlarını yansıtan, kısa ve derin anlamlı, etkileyici, duygu yüklü kalıplaşmış sözlerdir.

Dualar (alkışlar) sevinci, teşekkürü, temenniyi veya karşıdaki kişiye duyulan minneti ifade ederken, beddualar ise (kargışlar) acıyı, öfkeyi, karşıdaki kişiye duyulan nefreti dile getirirler.

• Acı yüzü görmeyesin.
• Allah kimseyi aç-açık bırakmasın.
• Allah’ım beni affet.
• Âfiyet – şeker olsun.
• Ağzını hayra aç.
• Allah ayrılık vermesin.
• Babanın canına rahmet.
• Bahtın açık olsun.
• Başına devlet kuşu kona.
• Bereketi Allah’tan olsun.
• Beytullaha yüz süresin.
• Bolluğun başından aşa.
• Ciğer acısı görmeyesin.
• Çıran her dâim yakılı kalsın.
• Çift – çubuk sâhibi olasın.
• Dal – budak salasın.
• Dâmatlığını da görürüz inşâllah.
• Darlık yüzü görmeyesin.
• Ekenin-doğuranın eksik olmasın.
• Ermişlerden olasın.
• Evlâdınla binbir yaşa.
• (Ahrette) Fatma anamıza komşu olasın.
• Geçmiş olsun.
• Gurbet yüzü görmeyesin.
• Hatır soranların çok olsun.
• Hayırlı – uğurlu olsun.
• Hızır yoldaşın olsun.
• İki cihanda azîz ol.
• İyi yolculuklar.
• Kesenin dibini görmeyesin.
• Kınan kutlu olsun.
• Kış kışlığını bilsin, kuş kuşluğunu.
• Muhabbetiniz dâim ola.
• Muhânete muhtaç olmayasın.
• Nasîbin-kısmetin bol ola.
• Ocağın küllensin, bahçen güllensin.
• Ömrün uzun kısmetin gür olsun.
• Resûl aleyhisselâm seni kayıra.
• Siftahı sizden (senden), bereketi Allahtan.
• Şansın açık olsun.
• Tâlih kuşu başına kona.
• Uğurlar olsun.
• Üreyesin, Türeyesin.
• Var ol.
• Yokluk yüzü görmeyesin.
• Zürriyetin bol ola.

• Adın bata (Adı batasıca).
• Ağzına sapan taşı deye.
• Ağzından od çıksın.
• Ağzın-dilin kurusun.
• Ah diyesin kan tüküresin.
• Anan baban başın ucunda meleye.
• Ayağı çolak başı kabak olasın.
• Azrâilin demir pençesine (rast) gelesin.
• Bağrına taş basasın.
• Bahtın karara.
• Balaların ardında meleye.
• Başına bit düşsün.
• Başının derisinden davul edeler.
• Bayramlar pazarına çıkamayasın.
• Boğazın kurusun da bir yudum su verenin olmasın.
• Canı(n) çıksın.
• Ciğerine nüzul inesice (ciğerine ağrı insin)
• Ecdadının kabri eşek nahırı ola.
• Ekmeğin – aşın olsun da yiyecek hâlin olmasın.
• Ellerin ardına gele.
• Elin ekmek belin kuşak görmesin.
• Evinde baykuşlar banlaya.
• Evlâtlarının hayrını görmeyesin.
• Fırfıriğe (nezle) tutulasın.
• Fidan iken devrilesin.
• Geri yanın başına gele.
• Gidişin ola (da), dönüşün olmaya.
• Gorunda (mezarında) dik oturasın.
• Gözünü toprak doyursun.
• Hava’n (fiyakan) batsın inşâllah.
• Hayrını görmeyesin.
• Hoppacık oluver (birdenbire öl) inşâllah.
• Huyun – suyun batsın. (Huyun – suyun kurusun.)