DİL ÖTESİ (ÜST DİL) İŞLEVİ:

Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzenlenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır.

Dilin dil ötesi işlevinde iletiler, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek için düzenlenir.

Daha çok bilimsel metinlerde ve öğretme amaçlı konuşmalarda karşımıza çıkan ve “yani, demek istiyorum ki, bir başka deyişle” gibi sözcüklerde kendini gösteren dil ötesi işleve, günlük yaşamda da sıkça başvurulur.

Örnekler:

• Beni yanlış anlamayın, ben bu sözcüğü mecaz anlamda kullandım.
• Türkçede sözcük kökleri ikiye ayrılır: İsim ve fiil kökleri
• İsim soylu sözcüklerin önüne gelerek onların rengini, biçimini, sayısı, durumunu belirten veya niteleyen sözcüklere sıfat denir.

Bu cümlelerde ileti, dille ilgili bilgi vermek, başka bir iletiyi açıklamak üzere düzenlenmiştir.

Ayrıca bakınız! ⇓

DİLİN İŞLEVLERİ

1. Dilin Göndergesel İşlevi
2. Dilin Heyecana Bağlı İşlevi
3. Dilin Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi
4. Dilin Kanalı Kontrol İşlevi
5. Dilin Dil Ötesi (Üst Dil) İşlevi
6. Dilin Şiirsel (Sanatsal) İşlevi