Brian Wilson Aldiss Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Brian Wilson Aldiss, (18 August 1925) İngiliz yazar.

1925 yılında Norfolk/İngiltere’de doğmuştur. Çocukluğunun çoğu Devon’da geçmiştir. 1943 yılında orduya alındı ve asker olarak Burma’da ve Sumatra’da bulundu. Savaştan sonra bir süre Güneydoğu Asya’da seyahat etti. İngiltere’ye döndükten sonra yaşamını Oxford’daki bir kitapçı dükkanında çalışarak temin etmeye çalıştı sekiz yıl boyunca.

Yazarlık kariyerine, Criminal Record adlı kısa öyküyle 1954 yılı Science Fantasy dergisinin Temmuz sayısında başladı. Brian W. Aldiss 1955 yılında Observer’in kısa öykü yarışmasında ikincilik ödülünü paylaşınca serbest yazar olma fikri iyice gelişti. 1958 yılından itibaren Oxford Mail’in edebiyat kısmından sorumlu oldu. Öyküleri birbiri ardına İngiliz dergilerinde yayınlanmaya devam etti. İlk öykülerinden bir kısmı 1957 yılında Space,Time And Nathaniel adı altında kitap olarak yayımlandı. İlk romanı 1955 yılında The Brightfound Diaries adı ile yayınlandı. Bu romanda içinde nesiller geçen bir uzay gemisinin içinde yaşayanların yalnızlık duyguları ele alınır. Aynı yıl Aldiss Judas Dancing (İng. Adı JUDAS DANCED) adlı öyküsü ile bir sıçrayış yaparak Frederik Pohl’un STAR SF adlı antolojisinde yer aldı.

Aldiss böylece A.B.D. De derhal popüler oldu ve 1959 yılında ilk öykülerinin derlendiği CANOPY OF TIME adlı öykü kitabı ile “En ümit vaat eden bilimkurgu yazarı” Hugo ödülünü kazandı. Gerçek bir Hugo ödülü için ise çok fazla beklemesi gerekmedi. 1962 yılında Hothouse öykülerinden derlenen The Long Afternoon of Earth adlı öykü kitabı ile ikinci kez Hugo ödülünü kazandı. Dünya’nın durması neticesinde hayatta kalmak için mücadele eden insanları anlatır bu eserinde. Aynı zamanda en iyi eseri kabul edilmektedir.

Bunları yazarlık çalışmaları neticesi ortaya çıkan romanları takip etti. The Dark Light Years (1964), Greybeard (1964), EARTH WORKS(1965) izledi. Ve tıpkı eski romanları olan Bow Down to Nul (1960) ve EQUATOR (1958, 1959) tadını verdiler. Aldiss hiç işlenmemiş konular bulmasıyla da ünlüdür. Ama kısa öykü dalında ise hiç kuşkusuz bir usta idi. Nitekim 1965 yılında The Saliva Tree adlı öyküsüyle (Fantasy Science Fiction Eylül 1965) Nebula ödülünü kazandı. New Worlds’un yayıncılığını Michael Moorcock’un almasından sonra yaptıkları işbirliği sonucu bilimkurguyu yeni bir yöne doğru sevk ettiler. Bu özellikle 1966’dan sonra İngiltere’de daha belirgin bir hal aldı. Ve Yeni Akım olarak adlandırıldı. Moorcock ve Ballard’ın yanısıra diğer kahraman Aldiss’in bu döneme ait eserleri de mevcuttur. Barefoot in The Head(1969) buna bir örnektir. Okurlarının düzeyini de arttırmaya özen gösteren Aldiss’in yeni romanları da yayınlanmaya devam etti. CRYPTOZOIC (İng. Adı: An Age. 1967) ve REPORT ON PROBABILITY (1968) adlı eserlerinde de zaman yolculuğu ve paralel evrenler konusuna ışık tutmaktadır. 1970’li yılların başında Aldiss daha az bilimkurgu yazdı. İngiltere’de bestseller olacak üçlemesine başladı.

The Hand-Reared Boy, A Soldier Erect ve A Rude Awakening adlı kitapları yeni yetişen bir gencin problemlerini ele alan kitaplardır. Uzun yıllar sonra 1973’te Frankenstein Unbound geldi. Aynı yıl edebi değeri olan bilimkurgu eserlerini THE BILLION YEAR SPREE adlı eserinde toparlamıştır. 1974 yılında ise The Eighty Minute Hour geldi. 1977 yılında bir fantezi izledi bu Space Opera tipindeki romanı. The Malacia Tapestry. 1977 yılında ise bir başka bilimkurgu romanı yayınlandı. BROTHERS OF THE HEAD. 1978’de ise ENEMIES OF THE SYSTEM geldi. Yeni bilimkurgu öykülerinden bir kısmı 1977 yılında LAST ORDERS adı altında toplandı.
1979’da ise bilimkurgu hakkında bir eser verdi. NEW ARRIPALS, OLD ENCOUNTERS. 1980’li yıllarda ise bir triloji gelmiştir Aldiss’ten. 1981 yılında Helliconia Spring. 1983 yılında Helliconia Summer ve 1984 yılında da Helliconia Winter’i yayınlanmıştır.

Bu üç romanda Brian W. Aldiss biyoloji, fizik, kimya gibi bilim dallarını, iki güneş etrafında dönen bir gezegende olanları anlatabilmek için oldukça güzel bir biçimde kullanmıştır. Helliconia en büyük ve en sıcak güneşi çevresinde 2592, en küçük ve soğuk güneşi çevresinde de 480 günde bir dönmektedir. Bu esnada atmosfer ve sıcaklıktaki ani değişikliklere karşı yaşam savaşı veren halklar anlatılmaktadır. John W. Campbell ödülünü de kazanan birinci kitapta gezegenin doğal seleksiyonunu sağlayan virüs ve koç başlı yaratıklar Phagor’lar anlatılmaktadır. İkinci ve üçüncü kitaptaki konular ise daha çok felsefe ve politika üzerinedir. İlk eserleri biçim ve buluş olarak özgün ise de insanın geleceği konusunda karamsardır. Çoğunlukla ikilikler, paradokslar üzerine yönelir. Bazı eleştirmenler Aldiss’in diyaloglarını aşırı uzatılmış karakterlerini inandırıcı olmaktan çok uzak bulmakta iseler de enerjik biçimi ve fikirlerinin derin ve çok boyutlu olmasından dolayı beğenmektedirler.
İngiliz Bilimkurgu Cemiyeti 1969 yılında onu İngiltere’nin en sevilen bilimkurgu yazarı seçti. 1970 yılında da Avustralya’dan Dilmar ödülü geldi. Onu beğenen Avustralyalı fanlar tarafından verildi bu ödül. Bazen C. C. Shaekleton takma adını da kullanan Brian W. Aldiss bilimkurgu edebiyatının dışında da çok eser vermiştir.