Birleşik Sıfatlar

Yapısında birden fazla kelime barındıran sıfatlardır.

Külyutmaz öğretmen, mirasyedi gençler, boşboğaz insanlar, boğazına düşkün adam, birtakım sorunlar, cana yakın çocuk…

Birleşik sıfatlar ikiye ayrılır:

a) Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar

Anlamca kaynaşmış sıfatlardır. Birden fazla kelimenin sözlük anlamlarından az ya da çok uzaklaşarak, aralarına ek ya da kelime girmeyecek şekilde birleşerek oluşturdukları sıfatlardır.

Örnekler:

• Canciğer dost,
• vatansever sanatçı,
• pisboğaz çocuk,
• mirasyedi gençler,
• kahverengi elbise,
• eşsesli kelimeler,
• birkaç adam,
• herhangi bir öğretmen,
• biraz zaman,
• birtakım elbiseler…

b) Kurallı Birleşik Sıfatlar

Kurallı birleşik sıfatlar çeşitli yollarla oluşurlar:­

Sıfat tamlaması + “-lİ” yapım eki

• büyük yapraklı ağaçlar,
• dost bakışlı insanlar,
• kısa boylu asker,
• büyük kapılı bina,
• kırık camlı ev…

­Sıfat tamlaması + “lIk” eki

• yarım günlük mesai,
• üç kuruşluk iş…

­İsim + iyelik eki + sıfat

• salonu büyük (bir) ev,
• çenesi düşük adam,
• saçı uzun bebek,
• rengi soluk kumaş…

­Takısız isim tamlaması + “-lİ” yapım eki

• taş duvarlı ev,
• aslan yürekli çocuk,
• demir kapılı bahçe…

­İsim + “-DEn” ayrılma hâl eki + isim-fiil

• kulaktan dolma bilgiler…­

İkileme + isim

• evsiz barksız insanlarımız,
• tatsız tuzsuz işlerimiz,
• irili ufaklı eşyalar…

­İsim + ek + fiilimsi + isim

• işini bilir memur

­Deyim + isim

• cana yakın arkadaşlar,
• çenesi düşük insan…

Ayrıca bakınız ⇒ Sıfatlar konu anlatımı