BEREKETLİ TOPRAKLAR ÜZERİNDE (1954) – Orhan Kemal

Orhan Kemal, bu romanda, tanık olduğu sosyal bir gerçekliği kaleme almıştır. “Bereketli Topraklar Üzerinde”, ekmeğini Çukurova’da aramak zorunda kalan üç köylü arkadaşın hikâyesidir. Romanı oluşturan malzemeyi de bir lokma ekmek için çok kötü şartlarda çalışmak zorunda kalan bu insanlardan derlemiştir.

Bereketli Topraklar Üzerinde Özet

Üç çocukluk arkadaşı Yusuf, Köse Hasan ve Pehlivan Ali, Çukurova’da iş bulmak umuduyla yola koyulurlar. Uzun ve zorlu tren yolculuğundan sonra Adana’ya inerler. Gördükleri kişilere sora sora bir hemşehrilerinin fabrikasını bulurlar. Hemşehrileri üç arkadaşa çırçır fabrikasında iş verir. Çok sevinirler. lrgatbaşı işin köydeki gibi kolay olmadığını ve her hafta, haftalıklarını aldıklarında ona avanta vermeleri gerektiğini anlatır. Önce karşı gelmek isteseler de, sonunda kabul etmek zorunda kalırlar. Fabrikada çeşitli yerlerde, çok zor şartlarda, ayrı ayrı çalışırlar ve akşamları kiraladıkları ahırda buluşurlar. Şehir hayatına ve insanına alışmaya çalışırlar. Sulu kozada çalışan Köse Hasan çok kötü hastalanır. İşe gidemez duruma gelir. Arkadaşları bir süre ona baksalar da, daha fazla ücret veren bir iş bulur ve hasta arkadaşlarını bırakıp giderler. İnşaat işçiliği yaparlar. Bir zaman sonra hasta arkadaşlarının öldüğünü duyarlar.

Pehlivan Ali sürekli kumar oynayan ustalardan birinin nikahsız karısına tutulur. Bir gün ustanın karısını alır ve kaçar. Buğday tarlasında çalışmaya başlar. Şehre geldiklerinde çok yadırgadıkları şeyleri kendileri yapmaya başlarlar. Pehlivan Ali’nin yanında götürdüğü kadına işveren göz koyar. Kadın çiftlikte kalıp rahat etmek için işverenle birlikte olmaya başlar. Bu arada Ali pavyonlara gitmeye başlar. Bütün kazandığını orada harcar. Pehlivan Ali, patoz işinde çalışmaya başlar. Bir gün yorgunluktan dengesini kaybeder ve bacağını patoz makinesine kaptırır. Ağanın umursamazlığı yüzünden Pehlivan Ali kan kaybından ölür.

Duvar ustası Yusuf köye dönmeye karar verir. Eşine ve çocuklarına giysi ve toka alır. Kendisi de baştan aşağıya yeni giysiler giyinir. Tren garına gider. Sivas’a gidecek trenin kalkmasını beklerken, Pehlivan Ali’nin yanında çalışan bir işçiyi görür. Ali’yi sorar. Öldüğünü öğrenince çok üzülür ve köye gidip gitmemekte tereddüt eder. Çünkü Çukurova’ya gitmek için arkadaşlarını kendisi ikna etmişti. Şimdi onlar ölmüştü. Fakat böyle olmasını kendisi istememişti.