Belgisiz zamirler

Birden fazla simin yerini tutan ya da hangi ismin yerini tuttuğu açıkça belli olmayan zamirlerdir. Bunların çoğu, belgisiz sıfatlara çekim eki (3. şahıs iyelik ekleri) getirilerek yapılır. Sıfatla ilgisi olmayanlar da vardır.

“biri, birisi, hepsi, kimi, kimisi, hepsi, tamamı, herkes, kimse, hiç kimse, çoğu, bazısı, birkaçı, birazı, birçoğu, başkası, her biri, öteberi, şey…“

Belgisiz sıfattan yapılanlar: “birkaç-ı, bazı-ları, bir-i, pek çoğ-u, pek az-ı, bazı-sı, tüm-ü, bütün-ü, bir kısm-ı, her bir-i, başka-sı, hiçbir-i…”

“filân” kelimesi de olduğu gibi hem sıfat hem zamir olarak kullanılır.

• Hepsini tekrar çağırdılar.
• Kimi de gelmeyi hiç düşünmedi.
• Buraya hepsinin gelmesi gerekiyordu.
• Tamamından sen sorumlusun.
• Herkes böyle düşünmez.
• Kimse senin gibi olamaz zaten.
• Çarşıdan ne kadar öteberi aldın?
• Birkaçı dün de gelmişti.
• Bazıları bu sabah gelmeyi düşündüler.
• Biri yer biri bakar; kıyamet ondan kopar.
• İnsanların pek çoğu bu konuda bilinçsizdir.
• Çalışanların pek azı hak ettiğini alır.
• Bazısı da hep mağdurdur.
• Elindekilerin tümünü yere bırak.
• Bütününü görmeden bir şey diyemem.
• Bir kısmını görmekle karar verilmez.
• Her biri ayrı özellikler taşır.
• Başkasının yerine konuşamam.
• Hiçbiri bunu uygun görmez.
• Falanın filânın ne dediği önemli değil.
• Kendisine bir şey söyleyecektim.

Bazı ikilemelerde ikinci ve anlamsız olan kelime zamirdir.

• Para mara istemem.
• Kalem malem alacağım.

» Belgisiz zamirlerin de sıfatlardan ayırt edilme yolu, bütün zamirlerde (özellikle işaret zamirlerinde) olduğu gibidir. Zaten belgisiz zamirler ek almış oldukları hâlde sıfat olarak kullanılamazlar.

» Belgisiz zamirler isim tamlamasında hem tamlayan hem de tamlanan olabilir:

• Öğrencilerin pek çoğu (tamlanan)
• Pek çoğunun velisi (tamlayan)
• Adamın kimsesi yoktu (tamlanan)
• Kimsenin işine karışmam. (tamlayan)