Azra Erhat Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Azra Erhat (d. 06 Haziran 1915, İstanbul – ö. 06 Eylül 1982, İstanbul) Yazar.

Hümanist görüşün temsilcilerinden çevirmen, deneme ve inceleme yazarı Azra Erhat 6 Haziran 1915’te İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Belçika’da yaptı. 1939’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ni bitirdi; Klasik Filoloji Bölümü’nde asistan olarak göreve başladı. 1946’da doçent oldu. 1948’de aynı fakültedeki öğretim üyeleri Pertev Naili Boratav, Behice Boran, Adnan Cemgil, Niyazi Berkes’le birlikte, sol görüşlü olduğu gerekçesiyle üniversiteden uzaklaştırıldı.

1949-1950 arasında Yeni İstanbul ve Vatan gazetelerinde çalıştı. Daha sonra Milletlerarası Çalışma Bürosu’nda kütüphanecilik yaptı. Yunan klasiklerinden yaptığı çevirilerle tanınan Azra Erhat’ın ilk çevirileri Tercüme dergisinde çıktı. A.Kadir‘le birlikte Homeros’un İlyada destanından yaptığı çevirinin birinci cildi 1959’da Habib Törehan Bilim Ödülü’nü, üçüncü cildi 1961’de Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü aldı.

İlyada’nın tam çevirisi 1967’de, Odysseia 1970’te yayımlandı. Sabahattin Eyüboğlu‘yla birlikte çevirdiği Hesiodos’un Theogania ve İşler ve Günler adlı yapıtlarıyla Hesiodos üzerine araştırma, 1977’de Hesiodos, Eseri ve Kaynakları adıyla basıldı. Sophokles, Aristophanes gibi yazarların yapıtlarını Türkçeye kazandırdı.

Yeni Ufuklar dergisinin yazarlarından biri olan Erhat, bu dergi çevresinde gelişen hümanizm anlayışının öncüleri arasında yer aldı. Batı uygarlığının kökenini ve Anadolu’ya dayandıran ve Anadolu kültürlerini bir bütün olarak gören Halikarnas Balıkçısı‘yla aynı görüşleri paylaştı. Kültür tarihi yorumunu, bir grup aydınla birlikte başlattığı “Mavi Yolculuk”larla ve Mavi Anadolu (1960), Mavi Yolculuk (1962) adlarıyla yayımladığı gezi yazılarıyla yaygınlaştırmaya çalıştı.

Denemelerinin bir bölümünü İşte İnsan-Ecce Homo (1969) ile Sevgi Yönetimi (1978) adlı kitaplarda topladı. Kendi alanının önemli kaynak kitaplarından biri olan Mitoloji Sözlüğü‘nü (1972), Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı (1976) ve Troya Masalları (1981) adlı çocuk kitabı izledi. 1983’te adına, Yazko Çeviri Dergisi tarafından çeviri ödülü kondu.

Azra Erhat, 6 Eylül 1982’de İstanbul’da öldü.

Azra Erhat’ın Eserleri

• Mavi Anadolu (1960)
• Mavi Yolculuk (1962)
• İşte İnsan-Ecce Homo (1969) (Çeviri)
• Sevgi Yönetimi (1978)
• Mitoloji Sözlüğü (Remzi Yayınevi, 1972)
• Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı (1976)
• Troya Masalları (1981)
• Karya’dan Pamfilya’ya Mavi Yolculuk (1979)
• Homeros – Gül ile söyleşi (İş Bankası Kültür Yayınları)
• Hesiodos, Eserleri ve Kaynakları (1977); Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte (Çeviri)
• İlyada (1967) A. Kadir ile birlikte (Çeviri)
• Odysseia (1970) A. Kadir ile birlikte (Çeviri)

Ödülleri:

• A.Kadir ile birlikte İlyada destanından yaptığı çevirinin birinci cildi 1959’da Habib Törehan Bilim Ödülü’nü, üçüncü cildi 1961’de Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü aldı.

Edebiyat

• İslamiyet Öncesi Edebiyat
• İslamiyet Sonrası Edebiyat
• Halk Edebiyatı
• Divan Edebiyatı
• Tanzimat Edebiyatı
• Servet-i Fünun Edebiyatı
• Fecr-i Ati Edebiyatı
• Milli Edebiyat
• Cumhuriyet Dön.Edebiyatı
• Türkiye Dışı Edebiyat
• Edebiyatımızda İlkler
• Dünya Edebiyatı
• Batı Edebiyatı