Anlam Genişlemesi Nedir? Özellikleri, Örnekleri

Bir göstergenin, sınırlı bir gösterilen alanına sahipken genelleşerek daha geniş, daha kapsayıcı bir anlam alanı kazanmasına anlam genişlemesi denir.

♦ Bir sözcüğün dar anlamdan genel anlama geçerek değişmesidir.

♦ Anlam genişlemesi daha çok, toplumsal değişmeler nedeniyle ortaya çıkar.

♦ Örneğin, “araba” sözcüğü eskiden sadece “atlı araba’yı karşılarken günümüzde “motorlu taşıtlar” olarak genel bir anlam kazanmıştır.

Örnek olarak Eski Türkçede “kraliçe” anlamına gelen hanum sözcüğünün alamı bugün “kadın, bayan, hanım” anlamlarına gelecek şekilde genişlemiştir.

“Şeytan“, Allah’ın cennetten kovduğu bir melektir. Bu sözcük bu dar anlamdan mecaz yoluyla genişlemiş ve “kurnaz, kötü” anlamlarında kullanılarak genişlemiştir.

“Nemrut” bir tarihi kişiyken bugün bu sözcük “acımasız, suratsız, sert” anlamlarında kullanılarak
genişlemiştir.

Bazı sözcükler eski anlamları yanında yeni anlamlar da kazanabilirler. Çok anlamlı olurlar.

Örnek:
Kol – organ
Kol – bölüm

Dal – Bölüm, Kısım
Dal – Ağacın uzantısı