Emir Cümlesi Nedir? Özellikleri, Örnekleri
Emir Cümlesi
Yüklemi emir kipiyle çekimlenmiş veya anlamca emir özelliği taşıyan cümlelerdir.
Fiilin yapılmasını emir biçiminde bildirir.
- Oraya otur ve yerinden kalkma.
- Bu raporu akşama kadar yetiştir.
- On dakika sonra hazır ol!
- Gürültü etme!
- Susun artık, beni dinleyin şimdi!
- Şimdi söyleyiniz bakalım, neredeydiniz?
- Çık dışarı, sakın gözüme görünme!
- İçeri girin, soğukta beklemeyin öyle.
* Emir kipiyle çekimlenmediği hâlde anlamca emir ifade eden cümleler de vardır:
- Bu yazıyı arşive götüreceksin!
- Yarın herkes burada olmalı.
- Burayı hemen boşaltalım!
* Bazen ‘dilek, istek’ anlamları ve başka anlamlar da taşır:
- Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak (telkin, cesaretlendirme)
- Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! (istek)
- Kahraman ırkıma bir gül… (istek)
- Her şey gönlünüzce olsun. (dilek, dua)
- Allah’ım bizi affet! (yakarma)
- Peki, öyle olsun. (razı olma)
- Zannetme ki bunları unuturum. (uyarma)
- Gayret edin; başaracaksınız. (teşvik etme)
- Hele bir kere sözümü dinlemesin… (korkutma)
- Bizi arayan Selim olmasın? (olabilirlik, ihtimal)
- Şu adamın yaptıklarına bak. (şikâyet)
Ayrıca bkz. ⇒ Cümle Çeşitleri ve Özellikleri