2014-2015 11. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Sınav Soruları

1- Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerinden değildir?
A) Makale B) Deneme C) Fıkra D) Tiyatro E) Sohbet

2- Soğuğa dayanmanın tek çaresi vardır; bunu hoş görmek. Mutluluk ustası Spinoza gibi “Isındığım için memnun değilim, memnun olduğum için ısınıyorum.” demeli. Tıpkı bunun gibi, her zaman içimizden şöyle demeliyiz: “Başardığım için memnun değilim; memnun olduğum için başardım.” Mutluluk peşinde koşuyorsanız ilkin mutluluğu elde etmeye bakın. (…) Her işi hayra yorun. Epiktetos der ki: “Sen istedikten sonra karga da sana uğur getirir.”
Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerden hangileri kullanılmıştır?
A) Tartışma-Karşılaştırma   B) Açıklama-Örnekleme   C) Öyküleme-Benzetme
D) Açıklama-Tanık gösterme   E) Betimleme-Alıntı yapma

3- Bir memlekette maddi ve manevi kültürü meydana getirenler, o memleketin kültürlü insanlarıdır. Bir şey bilmeyen insanların ne kendilerine ne de başkalarına faydası vardır.
Bu parçada dil, aşağıdaki işlevlerinin hangisiyle kullanılmıştır?
A) Alıcıyı harekete geçirme işleviyle B) Kanalı kontrol işleviyle        C) Şiirsel işleviyle
D) Heyecanı bildirme işleviyle E) Göndergesel işleviyle

4- Bilimin bir işlevi de iyi ile kötüyü göstermesidir. İyi ile kötüyü belirlemede de toplum içinde büyük anlaşmazlıklar çıkar. Eskilik yandaşlarına göre eski olan her şey iyidir, yeni olan her şey kötüdür. Yenilik yandaşları ise tümüyle bunun tersini düşünürler. Oysa bu yollardan ikisi de yanlıştır. Çünkü bir şeyin iyi ya da kötü olması, eski ya da yeni olmasına bakmaz. Bilim, iyi ile kötü sorununu, doğru ve yanlış sorunu biçiminde ortaya koyarak çözer.

Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisi ağır basmaktadır?
A) Örnekleme B) Tanımlama C) Karşılaştırma  D) Benzetme E) Alıntı yapma

5- Öğretici metinlerde ağırlıklı olarak kullanılan anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öyküleyici B) Açıklayıcı C) Mizahi D) Tartışmacı E) Fantastik

6- Aşağıdakilerden hangisi öğretici metinlerle sanat metinlerine ait ortak bir özelliktir?
A) Belirli bir plan dâhilinde yazılmış olması
B) Estetik zevkin ön planda olması
C) Sözcüklerin genellikle gerçek anlamlı olarak kullanılması
D) Dilin ağırlıklı olarak heyecanı bildirme işlevinde kullanılması
E) Kurgulanabilir nitelik taşıması

7- Bir metnin “öğretici metin” ve “sanat metni” diye sınıflandırılmasında aşağıdaki özelliklerden hangisi ölçüt olamaz?
A) Dilin hangi işlevinde kullanıldığı
B) Metnin hangi amaçla yazıldığı
C) Düşünceyi geliştirme yöntemi
D) Sözcüklerin ifade ettiği anlam özellikleri
E) Metnin uzun ya da kısa oluşu

8- Aşağıdakilerden hangisi öğretici metinlere ait bir özellik değildir?
A) Bilgi verme amaçlı olması
B) Sözcüklerin ağırlıklı olarak gerçek anlamda kullanılması
C) Genellikle açıklayıcı, öyküleyici ve betimleyici anlatımın kullanılması
D) Üslûp kaygısının ön planda olması
E) Dilin göndergesel işlevde kullanılması

9- ( 2002-ÖSS ) Soğuk bir İstanbul sabahı… Gökyüzünde bulut kaynıyor. Yağmur yağdı yağacak… Biz yola koyuluyoruz. Yarım saat sürecek yolculuğumuzu, Maltepe’nin bildik sokaklarından geçerek bir an önce bitirme telaşındayız. Sokaklar, işe yetişmek için koşanlarla dolu. İnsanlar, rayların üzerinden sağa sola bakarak hızlı adımlarla geçiyor. Bir banliyö treni Gebze yönüne doğru gürültüyle yol alıyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Açıklama – Betimleme  B) Karşılaştırma – Öyküleme
C) Öyküleme – Betimleme  D) Tanımlama – Açıklama  E) Karşılaştırma – Tanımlama

10- Aşağıdakilerden hangisi iş mektuplarına ait bir özellik değildir?

A) “Sipariş”, “sorgulama”, “başvuru” gibi çeşitlerinin olması
B) Özel mektuplara göre daha samimî ifadelerin kullanılması
C) Beyaz kâğıda siyah ya da koyu mavi mürekkeple yazılması
D) Mektubun yazılış amacının açıkça belirtilmesi
E) Dilin, açık ve anlaşılır olması

11- (2008-ÖSS) Edebiyat öğretmenimizin kendine özgü bir yöntemi vardı. Büyük yazarlardan, düşünürlerden seçilmiş bir metni çoğaltır, dersten birkaç gün önce hepimize dağıtırdı. O metni hepimiz tekrar tekrar okurduk. Metnin ilginç yerlerini, yazarın dünya görüşünü, o dönemin edebiyat anlayışını bulur çıkarırdık. Derslerde öğretmenimiz düşüncelerini belirtmez, güler yüzle bizi dinler ve asıl hedefe kendi çabalarımızla ulaşmamızı sağlardı. Böylece derslerimiz tartışmalı bir şölen havasında geçerdi. Sokrat’ın, Sopokles’in, Tolstoy’un, Montaigne’nin metinlerindeki bazı cümleler hâlâ belleğimdedir. Bana hâlâ yol gösterir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen öğretmenin bir özelliği değildir?
A) Belirli düşünce kalıplarına bağlı kalan
B) Konuşmaktan çok, konuşturan
C) Okuyup araştırmaya yönlendiren
D) Dersini çekici kılan
E) Değişik türdeki klasik yapıtları sevdiren

12- Aşağıdakilerden hangisi dilekçelere ait bir özellik değildir?
A) Sol alt köşeye adres yazılır.
B) Dilekçe, üst makama “rica”, alt makama ise “arz” edilerek son bulur.
C) Yazılacak makamın bulunduğu yer belirtilir.
D) Amaç, bir dileğin, isteğin ortaya konmasıdır.
E) Sade bir anlatımla kaleme alınır.

13- Aşağıdakilerden hangisi günlük türünün özelliklerinden değildir?
A) Anlatımda “iç konuşma” tekniğinin kullanılması
B) Duygu ve düşüncelerin öznel bir yaklaşımla ifade edilmesi
C) Yaşananların, üzerinden uzun bir zaman geçtikten sonra kaleme alınması
D) Bir fikri ispat ya da iddia niteliğinde yazı türü olmaması
E) Yazıldığı güne ait tarihin yer alması

14- Bu Semerkant büyüleyici bir şehirdir. Önce Timur’un eşleri ve çocukları için yaptırdığı mezarlığa gittik. Mezarlık dedimse bizim mezarlıklar gibi bir yer gelmesin gözünüzün önüne. Cepheleri mozaikli büyük yapıları ile koca bir mahalleydi burası. Mahalleye uzun ve geniş basamaklı bir merdivenle çıkılıyordu. Her yapının içinde bir ya da birkaç mezar vardı.
Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisiyle yazılmış olabilir?
A) Anı B) Günlük C) Sohbet D) Gezi yazısı E)Röportaj

15- Aşağıdakilerden hangisi otobiyografi için söylenemez?
A) Öznel bir anlatımının olduğu
B) Doğrudan anlatımla kaleme alındığı
C) Birinci kişili anlatımın kullanıldığı
D) Yaşamı eksiksiz anlatabilmek için belge ve tanıklara yer verildiği
E) Kronolojik bir sıra çerçevesinde ortaya konduğu

16- Biyografi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Nesnellik esastır.
B) Dilin sade, anlatımın gerçeğe uygun olması gerekir.
C) Kapsamlı bir araştırma yapılmalıdır.
D) Tarih yazılarında olduğu gibi belgelere dayandırılması zorunludur.
E) Biyografisi yazılan kişi, yaşadığı çevreyle birlikte ele alınıp incelenmez.

17- Gezi yazıları aşağıdaki bilim dallarından hangisi için bir kaynak oluşturmaz?
A) Coğrafya B) Sosyoloji C) Sanat tarihi D) Tarih E) Hukuk

18- Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisinde yanlışlık vardır?
A) Cenap Şehabettin – Tuna Kıyıları
B) Ahmet Hâşim – Frankfurt Seyahatnâmesi
C) Seydi Ali Reis – Miratü’l-Memalik
D) Reşat Nuri Güntekin – Anadolu Notları
E) Ahmet Mithat – Avrupa’da Bir Cevelan

19- Aşağıdaki türlerden hangisinde fikirler yüzeysel olarak ve konuşur gibi bir anlatımla ortaya konur?
A) Gezi yazısı B) Sohbet C) Günlük D) Anı E) Biyografi

20- Yazılmış olanı değil, yaşanılmakta olanı anlatır yazar bu türde. Geçmişi değil, o günü kayıt altına almaktır onun derdi. Mümkün olduğunca nesnel davranır anlatımında; çünkü olaylar üzerinden uzun zaman geçmemiştir. Henüz çok sıcaktır. Yazısına tarih atmayı da ihmal etmez bu türde yazarlar.
Yukarıdaki parçada sözü edilen edebî tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Biyografi B) Gezi yazısı C) Günlük D) Anı E) Fıkra

21- Aşağıdakilerden hangisi hatıra türünde yazılmamıştır?
A) Magosa Mektupları
B) Kırk Yıl
C) Şehir Mektupları
D) Hac Yolunda
E) Bir Acı Hikâye

22- Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerin hangisi “ünsüz değişimi(ünsüz yumuşaması) “ne örnek olamaz?

A) Hadi seni yemeğe götüreyim.
B) Bu havada dağa tırmanmak istiyorum.
C) Sabahları balığa çıkarlar.
D) Çocuğunun ruh sağlığı bozulmuştu.
E) Böbreğinin birini ameliyatla aldılar.

23- Odasını üstünkörü boyadı.
Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Sınav tam başlamak üzereyken sınıfa girdi.
B) Çalışma masasını toplamadan dışarı çıkmış.
C) Kitapları çantasına özensizce koydu.
D) Gereksiz eşyaları tavan arasına çıkardı.
E) Evin ancak bir bölümünü temizleyebilmiş.

24-(2013-YGS) Bazı insanlar yapacaklarının farkında olmadan, sürekli bir özgüven eksikliği içinde yaşarlar. Bazıları da abartılı bir özgüvenle, hayatta her şeyi başarabileceklerine, er alanda en iyi olduklarına inandırırlar kendilerini. Oysa insan kendisine içbükey veya dışbükey aynada değil, düz aynada bakmalıdır.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanın kendisine güvenerek başladığı her işte başarılı olması mümkündür.
B) İnsan, yeteneklerinin sınırlarını gerçekçi bir tutumla belirlemeli, kendisini tarafsız bir gözle değerlendirmelidir.
C) İnsan, her alanda kedisinden daha üstün birilerinin olabileceğini unutmamalıdır.
D) Yaşamda mutlu olmak için olumsuzluklar karşısında direnmeli, önüne çıkan engelleri sabırla aşmaya çalışmalıdır.
E) İnsanlar hayattaki olumsuz durumları da olumlu durumlardaki gibi olgunlukla karşılamalıdır.

25- Dil, insanı insan yapan özelliklerden en başta gelenidir. Dil, iletişim aracıdır, anlaşma aracıdır; insanlar duygularını, düşüncelerini dil aracılığıyla çevresindekilere aktarır. Dil aynı zamanda düşüncenin de aracıdır. İnsanlar genellikle kelimeler aracılığıyla düşünür. Özellikle sevgi, vicdan, cesaret, adalet gibi soyut kavramları zihnimizde kelimeler aracılığıyla canlandırırız. Dili insan hayatından çıkarırsanız geriye hiçbir şey kalmaz.
Bu parçada dille ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A)Kültürün çağdan çağa doğru bir şekilde aktarılmasını
sağladığı
B) Düşünsel yönün dilin gelişmesiyle yakın bir ilişkisinin olduğu
C) Ulusları birbirine yaklaştırmakta önemli bir etken olduğu
D) İnsana dünyadaki varlıklar içinde ne kadar önemli olduğunu hatırlattığı
E) İnsanın insan olmasını sağlayan çok önemli bir iletişim ve düşünce aracı olduğu