Tahsin Saraç Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Tahsin Saraç (D: 1930, Muş – Ö: 29 Haziran 1989, İzmit) Şair, yazar.

Tahsin Saraç, 1930’da Muş’ta doğdu, 29 Haziran 1989’da İzmit’te yaşamını yitirdi. 1952’de Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümünü bitirdi. Hakkari’de ortaokul öğretmenliği yaptı. 1953-1954 ve 1957-1959 arasında iki kez Paris’e giderek Sorbonne’da Fransız Dili ve Edebiyatı ile sesbilim üzerine eğitim gördü. Dönüşünde bir süre Trabzon Lisesi’nde öğretmenlik yaptı. Ardından Gazi Eğitim Enstitüsü Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde önce asistan, sonra öğretim görevlisi oldu. Bir süre, Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu ile Tercüme Bürosu’nda üye olarak çalıştı. Türkiye Öğretmenler Federasyonu ikinci başkanlığını yaptı. Tercüme, Türk Dili ve Çeviri dergilerinin yazı kurullarında çalıştı. 1971’de sağlık nedeniyle emekliye ayrıldı.

İlk şiiri “Boğuntu” 1957’de Varlık dergisinde yayınlandı. Dost, Papirüs, Sanat Rehberi, Türk Dili, Varlık gibi dergilerdeki yazılarıyla tanındı. Önceleri ikili üçlü tamlamalarıyla kurguladığı şiirlerini, sonraları toplumsal konulardan kaynaklanan duyarlılıklarla işleyerek zenginleştirdi.

Özgürlük, kardeşlik, sevgi, yaşam sevinci, kavga, ölüm, çağın acıları gibi temaları işledi. Türkçeyi kullanmaktaki özeni, imge zenginliği ve titiz kurgusuyla şiirde sağlam bir yer edindi.

Yunus Emre, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Orhan Asena, Sermet Çağan gibi Türk şiir ve oyun yazarlarının eserlerini Fransızca’ya çevirdi. Bazı Fransızca eserleri de Türkçeleştirdi.

Tahsin Saraç’ın Eserleri

Şiir:

• Choix de Poèmes de F. H. Dağlarca ⇒ Yenilik Yayınları / İstanbul 1958
• Poètes Turcs Contemporains ⇒ Kültür Bakanlığı Yayınları / Paris 1962
• Chanson d’algerie ⇒ Kitap Yayınları / İstanbul 1962
• Ezgiler Ezgisi (J. Giraudoux) ⇒ M.E.B. / İstanbul 1963
• Bir Ölümsüz Yalnızlık ⇒ Çeviri Yayınevi / İstanbul 1964
• Güneş Kavgası ⇒ Dost Yayınları / Ankara 1968
• Direnmeler ⇒ Cem Yayınları / İstanbul 1973
• Yunus Emre-Poèmes ⇒ Tous Droits Reserves Yayınevi / Paris 1973
• Poèmes Choisis de Tahsin Saraç ⇒ Ayyıldız Matbaası / Ankara 1974
• Güvercin Kasapları ⇒ Cem Yayınları / İstanbul 1978
• Bir Sevgiyi Görüntüleme ⇒ Türkiye Yazıları Yayınları / Ankara 1980
• René Char-Şiirler ⇒ Adam Yayınları / İstanbul 1983
• Çıplak Kayada Çimlenmek ⇒ Sanat Yapım / Ankara 1989.

Tiyatro:

• Herkes Herkese Karşı (Adamov) ⇒ 1953
• La Peur -Korku ⇒  Ankara 1956
• La Sultane Hurreme ⇒ M.E.B. / İstanbul 1960
• Les Dieux et les Hommes, Gilgamesh ⇒ Ayyıldız Yayınları / İstanbul 1961
• Les Portes ⇒ Ankara Üniversitesi Yayınları / Ankara 1963
• Profesör Taranne (Adamov) ⇒ Millî Eğitim Basımevi / İstanbul 1964
• Çark ⇒ Toplum Yayınevi / Ankara 1964
• Yerma ⇒ Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları / İstanbul 1964
• Kadınlar da Savaşı Yitirdi ⇒ Toplum Yayınevi / Ankara 1965
• Karı Koca ve Ölüm ⇒ Millî Eğitim Basımevi / İstanbul 1965
• Kanlı Düğün ⇒ Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları / İstanbul 1966
• Fabrique Orthopedique ⇒ İTİ Yayınları / İstanbul 1968
• Un jeu Terrible ⇒ İTİ Yayınları / İstanbul 1968
• Hiroshima ⇒ Kitap Yayınları / İstanbul 1970
• Amerikan İmparatorluğu ⇒ Hitit Yayınları / Ankara 1970
• Loto ⇒ İTİ Yayınları / İstanbul 1974
• Les Orteils ⇒ İTİ Yayınları / İstanbul 1974
• La Chasse au Chili ⇒ 75 Yayınları / İstanbul 1975
• Beşinci Frank ⇒ Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara 1978
• Matmazel Helsinka (G. Astalos) ⇒ Kültür Bakanlığı / Ankara 1987
• Truva Savaşı Olmayacak (J. Giraudoux) ⇒ Kültür Bakanlığı / Ankara 1997.

Antoloji:

• Çağdaş Fransız Şiiri Antolojisi ⇒ Cem Yayınevi / İstanbul 1964.

Hikâye:

• Resquilleur ⇒ Avrupa Konseyi Yayınları / – 1971.

Mektup:

• Rimbaud’nun Mektupları ⇒ Düşün Yayınları / İstanbul 1985.

Diğer:

• Çağrışım Yoluyla Fransızca-Türkçe Sözlük ⇒ Doğuş LTD / Ankara 1959
• Fransızcada İstek ve Dilek Kipleri Üzerine Çalışma ⇒ 1962
• İsveç Söylevi-Sanat Üzerine ⇒ 1965
• Fransızca-Türkçe Argo Sözlüğü ⇒ Ankara Üniversitesi Basımevi / Ankara 1966
• Batı Kaynaklı Sözcüklere Karşılıklar Denemesi ⇒ Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1972
• Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük ⇒ Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1976
• Fransızca-Türkçe Okul Sözlüğü ⇒ Adam Yayınları / İstanbul 1988.

Ödülleri:

• 1963 Milli Eğitim Bakanlığı Üstün Başarı Ödülü “Günümüz Fransız Şiiri” (1963)
• 1964 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü Çağdaş Fransız Şiiri’nin genişletilmiş basımıyla
• 1968 Fransız Hükümeti’nden Legion d’honneur Nişanı
• 1970 Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Şiir Ödülü “Direnmeler” ile
• 1976 Macar Hükümeti’nden Endre Ady Ödülü
• 1986 Asya-Afrika Yazarlar Birliği Lotus Edebiyat Ödülü