Cümlede Anlam Konu Testi-5

1. (I) Bu yazıya anlatım biçimi açısından baktığımız zaman, bir takım tutarsızlıklarla karşılaşıyoruz. (II) Şöyle ki öğrenci kentte değil, köyde yaşamak istiyor. (III) Bunu neden istediğini yazısında açıklamaya çalışıyor. (IV) Amacı, köy yaşamının kent yaşamından daha rahat, daha güzel olduğunu belirtmektir. (V) Fakat kendisinin köy hakkında tam bir bilgisi olmadığı için bunu başaramamaktadır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisinde olumsuz bir eleştiri yapılmaktadır?

A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve IV. D) III. ve V. E) I. ve V.

2. (I) Bir yazıda söyleyeceklerimizi nerelerden ve nasıl buluruz? (II) İlk kaynak kendi gözlem ve yaşantılarımızdır. (III) Gözlem ve yaşantı; göre göre, yaşaya yaşaya edindiğimiz bilgilerin, izlenimlerin tümüne verdiğimiz addır. (IV) Doğduğumuz günden bu yana evde, okulda, yakın ve uzak çevremizde edindiklerimizdir. (V) Bu yüzden başarıyı yakalayabilmemiz, bize verilen ya da seçtiğimiz konu üzerinde gözlem ve yaşantımızın bulunmasına bağlıdır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazar, yazılı anlatımda başarıyı yakalamanın yolundan söz etmektedir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

3. (I) Paris’teki son günümüzde hayvanat bahçesini gezip görecektik. (II) Eylül sonunun bu güneşli gününde bahçenin bütün ağaçları durgun. (III) Havuzların suları, sudan çok, katrana benziyor. (IV) Perişan kuş çığlıkları, bin bir çeşit hayvan bağırmaları duyuluyor. (V) İnsan daha kapıdan girerken acı çeken hayvanlar bahçesine ayak bastığını anlıyor.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi kişisellik açısından farklıdır?

A) I. ve II: B) I. ve III. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) I. ve V.

4. (I) Organ güvercinleri aldı. (II) Evdekilere hiçbir şey söylemeden Yaşar Efendi’ye götürüp bıraktı. (III) Yemekten sonra üst kata çıktı. (IV) Ağladığını kimseye belli etmedi. (V) İçinde taş gibi sertliğini duyduğu bir şey eriyinceye kadar ağladı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde yazar yorum yapmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

5. (I) Okuduğunuz bu parça bir gazete yazısından alınmış. (II) Yazar öne sürdüğü düşünceyi açıklamak için insanın çevresini tanımlıyor. (III) Bu çevreyle uyum sağladıkça mutlu olacağını söylüyor. (IV) Bu düşünceyi geliştirmek için de toplum yaşamının değişik kesimlerinden seçtiği örnekleri sıralıyor. (V) İnsanlığın mutlu olmak yolunda sürekli bir savaşımı sürdürdüğünü gösteriyor.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi içerikle ilgili bir yargı değildir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. (I) Uçağımız 168 kişi alıyor, yolumuz dokuz bin kilometre. (II) Uçak tamamen dolu, tek boş yer yok. (III) Uçaktaki yolcuların çoğu belli ki Orta Asyalı. (IV) Giyimleri ilk bakışta bizim Ankara-İstanbul uçak yolcularından daha gösterişli (V) Ancak bu farkın, üstlerindeki kışlık giyimlerden, kürklerden, kalpaklardan geldiğini anlıyorum.
Bu parçada yazar, söz konusu uçaktaki yolcular hakkındaki yanılgısının nedenini hangi cümlede vermektedir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

7. (I) Bir yazıda, yazının yazılış amacı bir cümlede ifade edilebilir. (II) Amacımızı belirleyen bu cümleye “ana düşünce” cümlesi denir. (III) Ana düşünce cümlesi yazımızın omurgası gibidir. (IV) Yazının ayakta durmasını sağlar. (V) Ayrıca konu dışına çıkmamızı, konuyu dağıtmamızı engeller.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinden başlayarak yazar, “ana düşünce cümlesi”nin işlevinden söz etmektedir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

8. (I) Çağımız romancısı, okuyucusunu tanımakta; birkaç yüz yapraklı bir romanı bütünlükle kavramasını istemeyeceğini bilmektedir. (II) Romancılığın en çok birkaç saat içinde okunabilen romanlara yönelmesi de bundandır. (III) Kaldı ki günümüz sanatı birçok gereksiz ayrıntılardan sıyrılmıştır. (IV) Böylece bu amacı kolaylaştırmıştır. (V) Bir odada bir sürahi su duruyorsa o su herhalde içilecektir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde roman sanatının çabuk tüketilen bir türe kaymasının nedeni verilmektedir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

9. (I) Yahya Kemal’in ölümü her şeyden çok bir abidenin yıkılışını andırır. (II) İstanbullular, bir sabah gözlerini açınca onun yerini boş buldular. (III) Süleymaniye ortadan kalkmış gibi bir hisse kapılıp üzüldüler. (IV) Bu yanlış veya garip bir his değildir ve İstanbullular ne kadar üzülse haklıdır. (V) Sinan İstanbul’un dış manzarasıyla neyi tamamlamaktaysa Yahya Kemal onun iç manzarasında öyle bir şeyi tamamlıyordu.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde “karşılaştırma” anlamı vardır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

10. Günde doğar, gün de doğar
Bir gün mutlaka gün doğar
Gün doğmadan neler doğar
Gün doğmadan Şehzadebaşı’nda

Bu dörtlüğün ikinci dizesinde anlatılan duygu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Korku B) Yaşama Sevinci C) Ümit  D) Karamsarlık E) Hasret

11. (I) “Oynar gemileyin tenim / Kaynar denizleyin canım” beytindeki şiiri öğrenciye sezdirebilir ve sevdirebilirsek, nazım tekniğini öğrenmek yarı yarıya kolaylaşır. (II) Usta bir öğretici bu iki dize aracılığıyla, ilk ağızdan hece ölçeğinin sekiz heceli kalıbını ve yarım kafiyenin ne olduğunu kolayca öğretebilir. (III) Ayrıca “leyin” ekinin eskiden “gibi” anlamında da kullanıldığını, günümüzde ise sadece zaman bildiren bir ek (sabahleyin – geceleyin gibi) olduğunu anlatır. (IV) Bu vesile ile genel dilde ve edebiyatta sık sık başvurulan benzetme (teşbih) sanatı üzerinde durabilir. (V) İşte “Örneklerle Edebiyat Bilgileri” adlı kitabımıza bu nitelikte örnekler almaya çalıştık.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi söz konusu beyitin öğrenciye vereceği bilgilerle ilgili değildir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

12. Her sanatçı, yapıtında gerçeklerden, dış dünyaya ait gözlemlerinden yararlanmakla birlikte, onların
ışığında kendi duygu ve özlemlerine uygun farklı bir dünya yaratır.
Bu cümlede asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gözlemlerinde seçici bir yol izlemek
B) Gerçekleri olduğu gibi yansıtmak
C) Gerçekleri kendince yorumlamak
D) Okurun isteklerini dikkate almamak
E) Toplumsal konulara yer vermemek

13. (I) “Biçim” ile “öz” sorunu burada da karşımıza çıkıyor. (II) Bir konuyu, sözgelimi şiir tekniğini anlatırken ilkin biçim öğeleri üzerinde durmak yerinde olur. (III) Ama bu kadarı yeterli değil elbette, boş bir kalıp olan bu biçimin içi herhangi bir öz ile doldurulmalıdır. (IV) Bir eser, biçim ile öz kaynaşmadıkça sanat değeri taşımaz. (V) İçinde öz bulunmayan bir biçim nasıl boş bir kalıp olmaktan ileriye geçemezse biçime bağlanmayan herhangi bir öz de sanat dışı bir kavramdır.

Numaralanmış cümlelerden hangisi, koşul anlamı içermektedir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

14. Bu kitabın en belirgin niteliği, metinden kurala gitme yönteminin uygulanmış olmasıdır. Bunu sağlamak için de Doğu, Batı ve Türk edebiyatlarının çeşitli dönemlerinden pek çok metin seçilmiştir. Yüzme öğretilecek kişi, bir yönteme göre, nasıl derin suyun içine bırakılır da çırpına çırpına su üstünde durması istenirse burada da edebiyatı öğrenmek isteyen kişi bol örneklerin içine atılarak, onu kendi çabasıyla öğrenmesi yolu denenmiştir.

Bu parçada yazar, söz konusu kitabın niteliğini açıklarken aşağıdaki yöntemlerden hangisine başvurmuştur?

A) Tanık gösterme B) Benzetme C) Tanımlama D) Karşılaştırma E) Betimleme

15. (I) “Yaşlılık”, “gençlik” gibi kavramlar üzerinde düşünürken, Cicero’nun “Yaşlılık” adlı eserini değerlendirmemek, gözden uzak tutmak büyük bir yanılgı olur. (II) Orhan Hançerlioğlu “Mutluluk Düşüncesi” adlı kitabında Cicero’nun yaşlılık konusundaki görüşlerini de yorumlamaktadır. (III) Hemen her düşünüre, kişiliğiyle oluşan geniş kültüründe bir yer ayıran Hançerlioğlu, Cicero’yu da düşüncelerdeki çağdaşlık yönünden değerlendirmektedir. (IV) Hançerlioğlu’na göre, Cicero, gençliğin yok oluşunu, çalışmaktan uzaklaşmak, bedensel çöküntü, ölüme yakınlık gibi etkenlere bağlıyor.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi ikisi öznel bir yargı içerir?

A) I – II B) I – III C) II – III  D) II – IV E) I – IV