Yusuf Atılgan Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Yusuf Atılgan (d. 27 Haziran 1921, Manisa – ö. 9 Ekim 1989, İstanbul)

Nevzat Çorum ve Ziya Atılgan imzalarıyla da yazdı. Manisa Ortaokulu’nu; Balıkesir Lisesi’ni (1939) ve ikinci sınıftan itibaren askeri öğrenci olarak devam ettiği İstanbul’da Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi (1944). Bitirme tezini Ali Nihat Tarlan’ın danışmanlığında “Tokatlı Kani: Sanat, Şahsiyet ve Psikoloji” konusunda hazırladı. O yıllarda Akşehir’de bulunan Maltepe Askeri Lisesi’nde bir yıl edebiyat öğretmenliği yaptıktan sonra (1945), köyü Hacırahmanlı’ya dönerek çiftçiliğe başladı (1946).

Yusuf Atılgan, 1976’da İstanbul’a döndü. 1980’den sonra Milliyet (sonra Karacan) Yayınları’nda danışmanlık, çevirmenlik, kısa bir süre de Can Yayınları’nda redaktörlük yaptı. Üzerinde çalıştığı “Canistan” adlı romanını tamamlayamadan Moda’daki evinde kalp krizi geçirerek yaşama gözlerini yumdu.

Yusuf Atılgan, Hacırahmanlı’dan edebiyat çevreleriyle iletişim kurmaya çalıştı. 1954’te “Evdeki” adlı öyküsü Tercüman gazetesinin öykü yarışmasında birinci oldu. Aylak Adam adlı romanı 1958 Yunus Nadi Roman Yarışması İkinciliği’ni kazandı ve ertesi yıl yayımlandı.

Varlık ve A dergilerindeki öykülerinden sonra, uzun bir süre herhangi bir eseri yayımlanmadı (1961-1970). 1970’te Cumhuriyet gazetesi sanat ekinde “Yük” adlı öyküsü çıktı. Romanlarında sanatçı-aydın kişilerin bunalımlı yaşamlarını konu edindi. Kişilerin bilinçaltlarını irdeleyerek, eğilim ve saplantılarını vurgulamaya çalıştı. Aylak Adam ile Anayurt Oteli’nde yalnızlık temasını işleyişi, psikolojik derinlikleri öne çıkarışıyla dikkati çekti.

1955 Tercüman Gazetesi Hikaye Yarışması “Evdeki” öyküsüyle (Nevzat Çorum adıyla) birincilik, 1955 Tercüman Gazetesi Hikaye Yarışması “Kümesin Ötesi” öyküsüyle (Ziya Atılgan adıyla) dokuzunculuk, 1957-58 Yunus Nadi Roman Armağanı . “Aylak Adam”‘la ikincilik kazandı.

Anayurt Oteli filme aktarıldı, çeşitli ödüller aldı. Roman Almanya’da Hotel Heimat adıyla Verlag anı Golgenberg tarafından basıldı (1985), Fransa’da da Ferda Figen’in çevirisiyle L’Hatel de la Mere Patrie adıyla çıktı (1992).

Yusuf Atılgan’ın ölümünden sonra Yusuf Atılgan’a Armağan (haz. Turan Yüksel ve başkaları, 1992) adlı bir kitapla Ali İhsan Kolcu’nun incelemesi Yusuf Atılgan’ın Roman Dünyası yayımlandı (2003).

Yusuf Atılgan’ın Eserleri

Roman

• Aylak Adam (1959)
• Anayurt Oteli (1973)
• Canistan (2000)

Öykü

• Bodur Minareden Öte (1960)
• Eylemci (Bütün Öyküleri; 1992)

Çocuk Kitabı

• Ekmek Elden Süt Memeden (1981)

Çeviri

• Toplumda Sanat (K. Baynes; 1980).

Piyes

• Çıkış Gecesi (Barıman yayınevi, İst. 1947)

Şiirleri :

• Ölü Su (şiir) Yazı, Sayı 1,1987.
• Ayrılık (Şiir) Milliyet Sanat Dergisi, sayı 1, Şubat 1980.

Çeviri Şiirleri :

• Gözler, (Şiir) Ezra Pound’dan, Yusuf Atılgan’a Armağan, s.129-130
• Bir Yerde Hiç Gitmediğim, e.e.cummings’ten, Yayımlanmamıştır.

Çeviri Yazıları :

• Kierkegaard’dan (Korku ve Titreme’den),Değişim, Sayı 2
• Kierkegaard’dan (Günce’den), Değişim, Sayı 1
• Kierkegaard’dan (Ölümcül Hastalık’tan), Değişim, Sayı 7

Ödülleri

• 1955 Tercüman Gazetesi öykü Yarışması’nda Evdeki öyküsü ile birincilik ve Kümesin Ötesinde öyküsü ile dokuzunculuk
• Aylak Adam romanı ile 1957-1958 Yunus Nadi Roman Armağanı’nda ikincilik.
• Bodur Minareden Öte ile Sait Faik Öykü Ödülü

Ayrıca bakınız:

Edebiyat

• İslamiyet Öncesi Edebiyat
• İslamiyet Sonrası Edebiyat
• Halk Edebiyatı
• Divan Edebiyatı
• Tanzimat Edebiyatı
• Servet-i Fünun Edebiyatı
• Fecr-i Ati Edebiyatı
• Milli Edebiyat
• Cumhuriyet Dön. Edebiyatı
• Türkiye Dışı Edebiyat
• Dünya Edebiyatı
• Batı Edebiyatı