Tırnak İşareti ( ” ” ) ve Kullanıldığı Yerler

» Başka birinin yazısından veya sözünden, hiç değiştirilmeden yapılan aktarmalar tırnak içinde gösterilir. Alıntı cümle(ler), büyük harfle başlar, noktayla biter. Alıntı cümleye ait olan noktalama işaretleri tırnağın içinde kalır. Asıl cümle de daha bitmediği için küçük harfle devam eder:

Örnek-1:

Yaşlı kadın, “Yetişin!” diye bağırdı.

Şinasi, Halil Bey’e biraz rahatlık vermiş gibiydi. “Yatsam, acaba uyuyabilir miyim?” diye düşündü, yatıp da uyuyamamaktan korktu; ama korktuğu başına gelmedi. Sabaha kadar yattı, hem de uyudu. (Memduh Şevket Esendal, Saide)

Genç, esmer kız, yeni neslin son Türk kadınlarının o asla tatmin edilemeyecek olan ebedî kederiyle bulutlanan siyah gözlerini kitabından ayırmayarak, “Okuyorum büyükanneciğim.” dedi. (Ömer Seyfettin; Bahar ve Kelebekler)

Örnek-2:

• Aşağıdaki cümlelerin hangisi “İlkbahar en güzel mevsimdir.” cümlesiyle yüklemin türü bakımından benzerlik gösterir?

» Uzun alıntılarda her paragraf ayrı ayrı tırnak içine alınır:

“Küçük salonun fes renginde, kalın, ağır perdeli penceresinden dışarı, muhteşem, parlak bir suluboya levhası gibi görünüyordu. Saf mavi bir sema… Çiçekli ağaçlar… Uyur gibi sessiz duran deniz… Karşı sahilde mor, fark olunmaz sisler altında dağlar, korular, beyaz yalılar…”

“Birden, üç dişi kalan buruşuk ağzını açtı. Esnedi. Bir mumya uzvu kadar sararmış, katılaşmış elini başına götürdü. Kahve rengindeki yemenisinin altında daha beyaz görünen saçlarına dokundu. Bir an düşündü.” (Ömer Seyfettin; Bahar ve Kelebekler)

» Cümle içinde özellikle belirtilmek istenen kelimeler ve sözler tırnak içine alınır. Bazen tırnak işareti kullanmak yerine bu kelimeler koyu harflerle, altı çizilerek veya italik (eğik) harflerle de yazılabilir. Bunlar cümle değillerse küçük harfle başlarlar:

• Birçoğu “edebiyat” kavramını yeni öğreniyordu.
• Uzaklık ifade etmek için “ta” kullanılır.

Koyu harflerle:

• Birçoğu edebiyat kavramını yeni öğreniyordu.
• Uzaklık ifade etmek için ta kullanılır.

İtalik (eğik) harflerle:

• Turkedebiyati.org, Türk Dili ve Edebiyatı derslerinde yararlandığımız genel ağlardan biridir.
• Orhan Veli’nin İstanbul’u Dinliyorum adlı şiiri, İstanbul üzerine yazılmış en güzel şiirlerden biridir.

» Kitap isimleri ve yazı başlıkları yazıda tırnak içinde gösterilir. Bunlardan sonra kesme işareti kullanılmaz; çünkü tırnak işareti aynı zamanda kesme işaretinin görevini de üstlenir:

• Ahmet Hamdi Tanpınar‘ın deneme türündeki tek eseri,”Beş Şehir“dir.
• Faruk Nafiz Çamlıbel, “Han Duvarları”nda, Anadolu coğrafyasını ve insanını en güzel şekilde anlatmıştır.
• Türkçe kitabınızdaki “İmlâ Kuralları” konusuna bir göz atın.

NOKTALAMA İŞARETLERİ

Ayrıca bakınız ⇒ Noktalama İşaretleri

1. Nokta ( . )
2. Virgül ( , )
3. Noktalı Virgül ( ; )
4. İki Nokta İşareti ( : )
5. Üç Nokta İşareti ( … )
6. Soru İşareti ( ? )
7. Kesme İşareti ( ‘ )
8. Tırnak İşareti ( ” ” )
9. Tek Tırnak İşareti ( ‘   ‘)
10. Parantez İşareti (  )
11. Ünlem İşareti ( ! )
12. Kısa Çizgi ( – )
13. Köşeli Parantez [  ]
14. Uzun Çizgi ( __ )
15. Eğik Çizgi ( / )
16. Denden İşareti ( //)
17. Düzeltme (şapka) İşareti ( ^ )