Yakın Anlamlı Cümleler Özellikleri, Örnekleri

Bazı yargılar anlamca birbirinin özdeşi olmasa bile yakın anlamlılık özelliği taşır. Yakın anlamlı cümleleri belirlemek için cümleleri doğru yorumlamak gerekir. Doğru bir yorum yapılabilmesi için öncelikle cümledeki mesajın kavranması şarttır.

Örnek:

I. Sanatçı, kimi durumlarda tarihçinin görevini de üstlenen bir yaklaşım içinde olur.
II. O, bu yapıtında çok farklı bir düşünceden yola çıkarak yazdıklarını, dünün bugünü, bugünün de yarını aydınlatacağı düşüncesine dayandırıyor.

SORULAR

Örnek Soru-1

Bu sanatçımız, kim ne derse desin, bence, Türk edebiyatının kapalı bir kapısı olarak kalmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenenle benzerlik göstermektedir?

A) Roman ve öyküleriyle öne çıkan bu sanatçının yapıtları, genç kuşaklar için her zaman tor deniz feneri olmuştur.
B) Eleştirmenlerin değişik yöntemlerle çözümlemeye çalıştıkları bu şiirler, birçok yabancı sanatçının da dikkatini çekmiştir,
C) Bu sanatçımızın değerini ne eleştirmenler ne okuyucular ne de sanat dünyası fark edebilmiştir.
D) Edebiyatın hemen her dalında yapıtları olan bu sanatçımız, ne söylediğinden çok nasıl söylediğine dikkat etmiştir.
E) Türk edebiyatında nice şair vardır ki anlatımda özgünlüğe ulaşamadıkları için unutulup gitmişlerdir.

Çözüm: Soru kökünde söz konusu edilen sanatçının niteliği olarak verilen “Türk edebiyatının kapalı bir kapısı olarak kalmak” sözüyle, o sanatçının değerinin anlaşılamaması, keşfedilmeyi beklemesi anlatılmak istenmiştir. C’deki yargı, verilen cümle ile eşdeğerdir. Doğru cevap (C) seçeneğidir.

Örnek Soru-2

Ne yaşanan her olay öyküye dönüştürülebiliyor ne de öyküye özgü kurallar, her zaman gerçeği aynen anlatmaya uygun düşüyor.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümleye en yakın anlamdadır?

A) öyküde ne yaşanmış olaylar anlatılabilir ne de gerçekler yansıtılabilir.
B) Her olayı öyküleştirmek doğru olmaz; her öykünün kendine özgü bir yapısı vardır.
C) Yaşanmamış olaylardan öykü çıkarılamaz; yaşanmış olaylar da öykünün sınırlarını aşar,
D) Yaşanan olaylar çok etkileyicidir, olaylar öyküleştirilirken canlılığını ve etkileyiciliğini yitirir.
E) Baştan geçen her olaydan öykü çıkarılamaz;öykünün yapısı olup biteni olduğu gibi yansıtmaya izin vermez.

Çözüm: Seçenekler dikkatlice incelenirse soru kökünde verilen cümleyle E’deki cümlenin çok yakın anlamlı olduğu görülür. Bu iki yargıda aynı bildin (mesaj) okuyucuya farklı ifadelerle iletiliyor. Soru kökündeki cümle ile E seçeneğindeki cümleyi karşılaştırmalı yazarsak bunu daha iyi görebiliriz:

Ne yaşanan her olay öyküye dönüştürülebiliyor (Baştan geçen her olaydan öykü çıkarılamaz) ne de öyküye özgü kurallar her zaman gerçeği aynen anlatmaya uygun düşüyor (öykünün yapısı olup biteni olduğu gibi yansıtmaya izin vermez.) Doğru cevap (E) seçeneğidir.

Örnek Soru-3

Doğru konuşmayı olduğu kadar doğru dinlemeyi de bilmemek yüzünden hangimizin başı zaman zaman derde girmemiştir.

Bu cümlede savunulan düşünceye anlamca en uzak yargı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğru zamanda konuşmak, her zaman önemlidir.
B) Kimi zaman susmak da bir erdemdir.
C) Gerektiği yerde susup dinlemeyi bilmeliyiz.
D) Patavatsızca konuşmak, kimi zaman başımızı derde sokabilir.
E) Düşünceyi yalın bir dille iletmek, her şeyden önemlidir.

Çözüm: Soru kökündeki cümlede konuşmayı ve dinlemeyi bilmenin erdeminden söz edilmiş; bunların zamanında yapılmaması halinde sıkıntılar yaşanacağı vurgulanmıştır. A, B, C ve D seçeneğinde verilenler bu düşünceyi destekler niteliktedir. E’deki cümle ise anlamca bunlara uzak düşmektedir.

Doğru cevap (E) seçeneğidir.