Ursula Kroeber Le Guin Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Ursula Kroeber Le Guin (d. 21 Ekim 1929) ABD’li yazar. Bilim kurgu ve fantezi edebiyatının en önemli yazarlarından kabul edilen Le Guin, bu alanlardaki eserlerinin yanı sıra şiir, tiyatro, çocuk ve genç edebiyatı alanlarında da yazar ve çevirmen olarak katkıda bulunmaktadır.

İlk romanı 1966 yılında yayımlanan Le Guin’in eserlerinde ağırlıklı olarak Jung’un, taoizimin, varoluşçuluğun ve yunan mitolojisinin etkileri görülmektedir.

Yazar, başta Hugo ve Nebula olmak üzere pek çok ödülün sahibidir.

Ursula Kroeber, ABD’nin Kaliforniya eyaletinde 1929 yılında dünyaya geldi. Antropolog bir babayla (Alfred Kroeber) psikolog ve yazar bir annenin (Theodora Kroeber) kızıdır. İsmini doğum tarihi olan Azize Ursula Günü’nden aldı. Ebeveynleri tarafından üç erkek kardeşi ile beraber kültürel çeşitlilik fikrinin hakim olduğu bir ev ortamında yetiştirildi. Massachusetts-Radcliffe College’da lisans eğitimini tamamladıktan sonra Columbia Üniversitesi’ni bitirdi ve yüksek lisansını “Fransa ve İtalya’da Orta Çağ ve Rönesans Dönemi Edebiyatı” üzerine yaptı. 1951’de tarihçi Charles A. Le Guin ile evlendi. Üç çocuk ve dört torun sahibi olan Le Guin, halen ABD’nin Oregon eyaletinde yaşamaktadır.

Bilimkurgu türünde yazmaya 1960’li yıllarda başladı. İlk öyküsü 1962’de yayınlandı. Pek çok üniversitede ders verdi, çeviri, derleme ve makaleleri yayınlandı. Le Guin, 1969’da yazmış olduğu “Karanlığın Sol Eli” adlı romanıyla bilim kurgu dünyasının iki büyük ödülü olan Hugo ve Nebula ödüllerini aldıktan sonra ün kazanmıştır. Ayrıca, 1974’te yazmış olduğu ütopik bilimkurgu romanı Mülksüzler ile 1975’de yine Hugo ve Nebula ödüllerini almıştır. Bilimkurgu ve fantastik kurgunun yanı sıra şiir ve çocuk kitapları da bulunmaktadır.

LeGuin, teknolojik gelişmelerin değil, politika, toplumbilim ve psikolojinin öne çıktığı ve alternatif toplum biçimlerinin sorgulandığı bilimkurgu yaklaşımının en önemli temsilcilerindendir.

Eserleri arasında özellikle Yerdeniz Üçlemesi ya da sonradan eklenen dördüncü ve beşinci kitapla Yerdeniz Beşlmesi çok ciddi hayran kitlesine ulaşmıştır. Bu serinin 3. romanı olan “En Uzak Sahil” (The Farthest Shore) kitabıyla 1973 yılında Çocuk Kitapları için verilen ABD milli ödülü (National Book Award) kazamıştır.1990 yılında yeniden Nebula ödülünü Tehanu ile kazanmıştır.

Temel feminist teoreme oldukça hakim olan Le Guin yazılarında teorisini gizlice vererek erkek okuru rahatsız etmez ve teoriyi okuyucuya gizlice zerk eder. Anarşist eğilimli ya da anaerkil toplumlar yaratmaktan çekinmez. Zaten hayatı boyunca asice hareket etmiştir. Kadınlar, Rüyalar, Ejderhalar adlı makale denemesinde, bir yazısında zamanında Playboy dergisinde bile yazdığını söylemektedir. Pek çok okuru için bilge bir kadın tiplemesi olan LeGuin Ged (Çevik Atmaca) karakteri ile de pek çok okurun kişiliğine etki etmiştir. Yüzüklerin Efendisindeki bilge ve ilk yaratılan Gandalf’ın aksine (Gandalf Tolkien mitosunda ilk yaratılan ve kutsal olan maiardandır. Bkz. Güç Yüzüklerine Dair adlı Tolkien kitabı) LeGuin’in baş kahramanı Ged Gontlu bir keçi çobanı olarak başlayıp Roke adası büyücülerinin en büyüklerinden olmuştur. Yeraltı tanrılarının başrahibesi Tenar ise sıradan bir kadın olmayı tercih ederek kendini bulmuştur. LeGuin’in her kahramanı, her romanı bir süreç, bir değişim anlatır. Bilgeliği ve büyümeyi değişmekten korkmamakta bulur.

Le Guin’in karakterleri basma kalıp kahramanlardan uzaktır. Genç mükemmel kadın ve erkekler yaratmayan yazarın kahramaları genellikle yaşlı adamlar veya koca karılar, cılız, sakat veya tecavüze uğramış ve intikam peşinde koşamayacak kadar çaresiz çocuklardan oluşmaktadır. Bu haliyle Le Guin romanları çaresizliği, yaşama cesaretini vurgulayan mütevazi görünümlü gizli bir romantizim barındırmaktadır. Oldukça sık kölelikten bahseder. Öncelikle köleliği tüm şatafatlı sembollerinden arındırır. Köleleri, bir kölenin yalın ve itirazsız, itaatkar dünyasında her hangi bir şeyi sorgulama yeteneğinden yoksun insanlardır. İsyandan bahseder, ama yanlışlıkla köle sıfatı taşıyan soylu kurtarıcılardan yoksundur hikâyeleri. Kadınlık ve erkeklik, çocukluk ve erişkinlik, kölelik ve sahiplik gibi zıtlıklara vurgu yapmaktadır. Le Guin yalın ama şiddet dolu bir evreni yansıtır. Şiddeti adlandırmaktan çekinmez. Özgürlük ve cesaret dolu bir dili vardır.

Eserleri

Romanları
• Lavinia, 2008
• Powers, 2007
• Voices, 2006
• Gifts, 2004
• Earthsea 5: The Other Wind, 2001
• The Telling, 2000
• Always Coming Home, 1985
• Earthsea 4: Tehanu, 1990
• The Eye of the Heron, 1983
• The Beginning Place, 1980
• Malafrena, 1979
• Very Far Away from Anywhere Else, 1976
• The Word for World is Forest, 1976
• The Dispossessed, An Ambiguous Utopia, 1974
• Earthsea 3: The Farthest Shore, 1972
• The Lathe of Heaven, 1971
• Earthsea 2: The Tombs of Atuan, 1970
• The Left Hand of Darkness, 1969
• Earthsea 1: A Wizard of Earthsea, 1968
• City of Illusion, 1967
• Planet of Exile, 1966
• Rocannon’s World, 1966

Öykü kitapları
• Changing Planes, 2003
• The Birthday of the World, 2002
• Tales from Earthsea, 2001
• Unlocking the Air, 1996
• Four Ways to Forgiveness, 1995
• A Fisherman of the Inland Sea, 1994
• Searoad, 1991
• Buffalo Gals, and Other Animal Presences, 1987
• The Compass Rose, 1982
• Orsinian Tales, 1976
• The Wind’s Twelve Quarters, 1975

Makaleler
• The Wave in the Mind, 2004
• Steering the Craft, 1998
• Dancing at the Edge of the World, 1992
• The Language of the Night, 1989

Şiirler
• Sixty Odd, 1999
• Going Out with Peacocks, 1994
• Blue Moon Over Thurman Street (Roger Dorband’la birlikte), 1994
• Wild Oats and Fireweed, 1988
• Hard Words, 1981
• Wild Angels, 1974

Türkçe’de LeGuin
Yerdeniz Dizisi
• Öteki Rüzgar (The Other Wind), 2004
• Yerdeniz Öyküleri (Tales from Earthsea), 2001
• Tehanu (Tehanu), Ocak 1996
• En Uzak Sahil (The Farthest Shore), Temmuz 1995
• Atuan Mezarları (The Tombs of Atuan), Nisan 1995
• Yerdeniz Büyücüsü (Wizard of Earthsea), Eylül 1994 Metis, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek

Batı Sahili Yıllıkları
• Marifetler (Gifts), Metis, 2006, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
• Sesler (Voices), Metis, Şubat 2008, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
• Güçler (Powers), Metis, 2010, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
• Uçuştan Uçuşa (Changing Planes) Metis, 2004 Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
• Başka Bir Yer,K Kitaplığı, 2002, Çeviri: Cem Akaş
• Hep Yuvaya Dönmek (Always Coming Home), Ayrıntı, 2002, Çeviri: Cemal Yardımcı
• Bağışlanmanın Dört Yolu (Four Ways to Forgiveness), Metis, 2001, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
• Kadınlar Rüyalar Ejderhalar (Makaleler), Metis, 1999, Çeviri: Deniz Erksan
• Dünyaya Orman Denir (The Word for World Is Forest), Metis, Eylül 1996, Çeviri: Özlem Dinçkal
• Rocannon’un Dünyası (Rocannon’s World), Metis, 1995, Çeviri: Tuba Çele
• Her Yerden Çok Uzakta (Very Far Away from Anywhere Else), İmge Kitabevi, 1995, Çeviri: Semih Aközlü
• Başlama Yeri (The Beginning Place), İletişim Yayınları, Haziran 1995, Çeviri: Can Eryümlü
• Balıkçıl Gözü (The Eye of the Heron), Metis, Haziran 1995, Çeviri: Tuba Çele
• Hayaller Şehri (City of Illusions), (Yeni baskısı Yanılsamalar Kenti adıyla yapılmıştır), İmge Kitabevi, 1994, Çeviri: Meltem Tayga
• Karanlığın Sol Eli (The Left Hand of Darkness), Ayrıntı Yayınları, Ekim 1993, Çeviri: Ümit Altuğ
• Atmacanın Türküsü (Wizard of Earthsea ve The Tombs of Atuan bir kitapta toplanmış), Ne Yayınları, Ekim 1992, Çeviri: Barış Karaoğlu, Gülsüm Ramazanoğlu
• Gülün Günlüğü (The Wind’s Twelve Quarters ve The Compass Rose’dan alınan öyküler), Ayrıntı Yayınları, Mart 1992, Çeviri: Ümit Altuğ
• Mülksüzler (The Dispossessed: An Ambiguous Utopia), Metis, Ocak 1990, Çeviri: Levent Mollamustafaoğlu
• Sürgün Gezegeni (Planet of Exile), İthaki, Ağustos 1999, Çeviri: Ayşe Gorbon
• Kanatlı Kediler Masalı-1 Dört Yavru , Günışığı kitaplığı , Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
• Kanatlı Kediler Masalı-2 Yuvaya Dönüş , Günışığı kitaplığı , Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
• Kanatlı Kediler Masalı-3 Yeni Arkadaş , Günışığı kitaplığı , Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
• Kanatlı Kediler Masalı-4 Kentte Tek Başına , Günışığı kitaplığı , Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
• İçdeniz Balıkçısı (A Fisherman Of the Inland Sea), Metis, 2007, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
• Lavinia, Metis, 2009, Çeviri: Gürol Koca

http://tr.wikipedia.org/wiki/Ursula_K._Le_Guin