17. YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ

Bu yüzyılda divan şiiri alanında Nefi, Nabî, Şeyhülislam Yahya, Şeyhülislam Bahar, Neşatî, Rasih, Nev’izade Atai, Haleti, vb. gibi şairler yetişmiştir.

Tasavvufi Türk halk şiiri alanında ise Aziz Mahmud Hüdai, Niyazi Mısri vb, aklımıza gelen adlardan bazılarıdır.

Bu yüzyılda yetişen âşıklar toplumun her kesimini temsil etmektedirler. Karaca Oğlan göçebe, Âşık Ömer ve Gevheri şehir, Kul Deveci, Kul Mehmet ve Kul Süleyman ise ordu muhitinde yetişmişlerdir.

Bu yüzyıl âşık edebiyatının en güçlü olduğu dönemdir.

• Aşık,
• Aşık İbrahim,
• Aşık Mustafa,
• Aşık Ömer,
• Benli Ali,
• Bursalı Halil,
• Edhemi,
• Demircioğlu,
• Ercişli Emrah,
• Eroğlu,
• Gedayi,
• Gevheri,
• Haki,
• Haliloğlu,
• Kâmili,
• Karaca Oğlan,
• Kâtibi,
• Kâtip Ali,
• Keşfi,
• Kayıkçı Kul Mustafa,
• Köroğlu,
• Kul Deveci,
• Kul Süleyman,
• Kuloğlu,
• Öksüz Aşık,
• Piroğlu,
• Sun’i,
• Şah Bende,
• Şahinoğlu,
• Şermi,
• Tameşvarlı Aşık Hasan,
• Türabi,
• Üsküdari,
• Yazıcı,
• Zaifi vb. âşık şiirinin başlıca temsilcileridir.

XVII. yüzyılda yetişen âşıkların şiir sayısı XVI. ve XVIII. yüzyıl âşıklarına göre çok daha fazladır. Bu da toplumun âşıkları kabullenmesiyle ilgili olmalıdır. Bugün Türk okuyucusu XVI. yüzyıldan bir tek âşığı bilmezken, XVII. yüzyılda yetişenler daha geniş bir coğrafyada tanınmaktadır.

Türk âşık şiirinin ilkleri de bu yüzyılda görülmektedir. Aşık Ömer şairnâme türünün ilk örneğini vermiştir. Bu şairnâmenin yardımıyla Bursali Halil’in dilinin sade olduğunu, Yazıcı’nın Bahr-i Sefid’de (Akdeniz) boğularak öldüğünü, Kuloğlu nun pek şöhretli olduğunu, Öksüz Aşıkın şiirlerinin bal gibi tatlı olduğunu öğreniyoruz.

Sun’înin Tekerleme adlı şairnâmesinden Benli Alinin balıkçı olduğunu, Abdi nin ise Bağdat’a şan verdiğini belirleyebiliyoruz.

Bu yüzyılın âşıkları hece vezninin yanında aruz vezniyle de şiirler yazmışlardır, Hatta âşıklar arasında divan sahibi olanları bile vardır.

XVII. yüzyılda yaşayan âşıklar; koşma, destan ve semai türlerinin yanı sıra, aruzlu türlerden divanî, semai, kalanderi vb. dallarında da eserler vermişlerdir.

XVI. yüzyıldan itibaren âşıkların hayatları etrafında oluşan halk hikâyeleri, bu yüzyılda oluşumunu devam ettirmiştir. Yaşayan bir âşık olan Ercişli Emrah, âşıklığından daha çok Ercişli Emrah ile Selvi Han adlı halk hikâyesi ile öne çıkmıştır, Karaca Oğlan’ın hayatı etrafında ise bir bölümü daha sonra olmak üzere efsane ve halk hikâyesi oluşmuştur.

17. YÜZYIL ÂŞIKLARI VE İZ BIRAKAN TEMSİLCİLERİ

Âşık Ömer

Ayrıca bkz.-> Âşık Ömer Hayatı Eseleri Edebi Kişiliği

Ercişli Emrah

Ayrıca bkz.-> Ercişli Emrah Hayatı Eseleri Edebi Kişiliği

Gevherî

Ayrıca bkz.-> Gevherî Hayatı, Edebi Kişiliği, Eseleri

Karaca Oğlan

Ayrıca bkz.-> Karaca Oğlan Hayatı Eseleri Edebi Kişiliği

 Kayıkçı Kul Mustafa

Ayrıca bkz.-> Kayıkçı Kul Mustafa Hayatı Eseleri Edebi Kişiliği

Kuloğlu

Ayrıca bkz.-> Kuloğlu Hayatı Eseleri Edebi Kişiliği