10. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi Sorumluluk Sınavı Çalışma Soruları
10. Sınıflar Dil ve Anlatım Dersi Sorumluluk Sınavı Çalışma Soruları
A) Aşağıdaki cümlelerdeki yargılar doğru ise parantez içine D, yanlış ise Y yazınız.
1. Neyi, niçin ve nasıl anlatmak gerektiği üzerinde düşünmeden konuşmak ve yazmak tutarlı olur. ( Y )
2. Seçilen sözcükler, kullanılan ifadeler, hedef kitleye ve metnin yazılış amacına uygun olmak zorunda değildir. (Y )
3. Kişi hem konuşurken hem de yazarken düşünerek hareket etmek zorundadır. ( D )
4. Özetleme, okunan bir yapıtın bellekte rastgele kalan ayrıntılar olmadığı gibi, yapıtın kimi yerlerinden gelişigüzel alınmış cümleler topluluğu da değildir. ( D )
5. Yazı başlığı okuyanların ilgisini çekmeli, onlara tesir etmelidir. (D)
6. Konu daha genel, tema ise daha özel ve somuttur. (Y )
7. Anlatıcının tavrı ve amacı, temanın sırlandırılmasında etkilidir. ( D )
8. Yazı başlığı o yazıda işlenilmesi düşünülen ana fikrin aynası olmaz zorunda değildir. (Y)
9. Aynı temada ortaya konulan metinlerin farklı olmasının sebebi, her sanatçının bakış açısının ve ifade tarzının farklı olmasıdır. (D )
10. Duygu ve düşüncelerin açık ve net bir şekilde anlatılmasına gerek yoktur. (Y)
B) Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları uygun sözcükler getirerek doldurunuz.
1. Duygu ve düşüncelerimizi maksadına uygun olarak dil ve anlatım kuralları içerisinde ifade etmeye ANLATIM denir.
2. Bir yazıyı ya da yapıtı anlamını yitirmeden belli bir oranda daraltıp küçültmeye ÖZETLEME denir.
3. Üzerinde söz söylenilen, fikir yürütülen yazı yazılan herhangi bir olay, düşünce veya duruma KONU denir.
4. Şiirde meydana getirilen duygu, düşünce ve hayale TEMA denir.
5. Okuyucuya iletilmek istenen temel düşünceye ANA FİKİR (ANA DÜŞÜNCE) denir.
6. Sanatçının duyuş, düşünüş ayrılığına ve ifade tarzına ÜSLÛP denir.
7. Bir parçada dil öğelerinin dil bilgisi kurallarına göre yan yana getirilmesine BAĞLAŞIKLIK (DİL BİLGİSİ BAĞINTISI) denir.
8. Bir anlatımı oluşturan sözcükler ya da cümleler arasındaki anlam bütünlüğüne BAĞDAŞIKLIK denir.
9. Sözcüklerin yeni bir anlam ifade etmek için bir araya gelerek oluşturduğu söz gruplarına BAĞDAŞTIRMA denir.
10. Sözcük, sözcük grupları ya da cümlelerin parçada bulunduğu yere göre farklı an¬lamlar kazanmasına BAĞLAM denir.
C) Dipnot koymanın amaçları nelerdir?
• Yazıda savunulan görüş ve düşüncelerin doğrulunu desteklemek,
• Bilgilerin kaynağını göstererek, yazanın katkısını ortaya koymak,
• Bilgilerin doğruluk ve güvenirliği ile ilgili olarak okuyucuya deneyim imkânı vermek,
• İlgili konularda yazmak isteyenlere başvuru imkânı sağlamaktır.
D) Tema ve konu arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
• Tema, sınırlandırılıp somutlaştırılarak “konu” haline getirilir.
• Tema daha genel, konu ise daha özel ve somuttur.
• Konu görmek ve izlemekle algılanabilirken tema daha çok kavranılır.
E) Sanat, psikolojik roman, Eylül, edebiyat, roman” kavramlarını genelden özele doğru sıralayınız. (Konu sınırlandırmasını yapınız.)
Sanat-Edebiyat-Roman-psikolojik roman-Eylül
F) Aşağıdaki cümleleri anlatımın doğrudan ya da dolaylı olması yönüyle inceleyiniz.
Örnek: Çiçero’nun “Bir yerde yaşam varsa orada umut da vardır.”sözü çok hoşuma gider. (Doğrudan Anlatım)
Onunla bir daha konuşmayacağını söyledi. (Dolaylı Anlatım)
1. Orhan, öğleden sonra geleceğini söyledi. (DOLAYLI Anlatım)
2. Orhan, “Öğleden sonra gelirim.” dedi. (DOĞRUDAN Anlatım)
3. Annem, “Erken gel” dedi. (DOĞRUDAN Anlatım)
4. Öğretmen, sınavın olmayacağını söyledi. (DOLAYLI Anlatım)
G) Aşağıdaki cümleleri öznellik ve nesnellik yönünden inceleyiniz.
Örnek: İzmir, en güzel kentimizdir. (Öznel)
Türkiye’nin en uzun nehri Kızılırmak’tır. (Nesnel)
1. En çok satan romanlar aşk romanlarıdır. ( NESNEL)
2. En beğenilen edebiyat türü romandır. (ÖZNEL )
3. Bu uçsuz bucaksız deniz, insana yaşamdaki zaval¬lılığını anımsatır. (ÖZNEL)
4. Şinasi’nin yazdığı Şair Evlenmesi, Türk edebiyatında ilk tiyatro örneğidir. (NESNEL)
5.Türkçe alfabede 29 harf vardır. (NESNEL)
6. Oltayı atıp saatlerce beklemek bana zaman kaybı gibi geliyor. (ÖZNEL)
H) Anlatımın özellikleri nelerdir?
Doğallık, İlginçlik, Tutarlılık, İnandırıcılık, İletişim Dilinde Yetkin Olmak, Akıcılık, Duruluk, Özlülük, Açıklıktır.
I) Aşağıdaki cümlelerdeki bağdaştırmaları alışılmış bağdaştırma ve alışılmamış bağdaştırma yönüyle inceleyiniz.
1. Hüzün kapısını kapattım anılarımın uzak dehlizlerine hapsederek ruhumu. (ALIŞILMAMIŞ bağdaştırma)
2. Mutfak kapısını açık unuttum. (ALIŞILMIŞ bağdaştırma)
3. Dilsiz insanlara ve işitme engellilere hoşgörüyle yaklaşmak gerekir. (ALIŞILMIŞ bağdaştırma)
4. Dilsiz hayaller, unutulmuş ümitler okyanusunda kaybolmuştum sonsuza dek. . (ALIŞILMAMIŞ bağdaştırma)
5. Yalnızlığın dükkânlarında hasır koltuklarda oturduk. (ALIŞILMAMIŞ bağdaştırma)
6. Bakkal dükkânında alışveriş poşetimi unuttum. (ALIŞILMIŞ bağdaştırma)
7. Maki Akdeniz iklimi bitki örtüsüdür. (ALIŞILMIŞ bağdaştırma)
8. Mutsuzluk ikliminin yalnızlık çölünde kayboldu düşlerim sonsuza dek. (ALIŞILMAMIŞ bağdaştırma)
S1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.(1.10:10 puan)
1- Sunumda bilgileri yenileme, araştırma ve anket sonuçlarını değerlendirme gibi amaçlar vardır. ( )
2- Tartışmalarda amaç, bir sonuca ulaşmak değil; kendi fikirlerini kabul ettirmektir. ( )
3- Sunumda ele alınan konunun niteliklerinden biri de ilgi çekici olmasıdır. ( )
4- Öğretici anlatımda dil göndergesellik işlevi ile kullanılır. ( )
5- Slâytlarda kullanılan cümleler oldukça ayrıntılı ve uzun olmalıdır. ( )
6- Panel bir grup insanın aralarında gerçekleştirdiği bir tartışma biçimidir. ( )
7- Panel, seyircilerin katılmasıyla münazaraya dönüşür. ( )
8- Münazarada amaç, doğruyu bulmak değil; kendi fikirlerini iyi savunabilmektir. ( )
9-Sunumda bilgileri yenileme, araştırma ve anket sonuçlarını değerlendirme gibi amaçlar vardır. ( )
10-Açık Oturum, Münakaşa, Panel, Forum, Sempozyum tartışma türlerindendir. ( )
Tamamını İndir-> 10. Sınıflar Dil ve Anlatım Dersi Sorumluluk Sınavı Çalışma Soruları (Erol AYDIN)
