Burhan Arpad Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Burhan Arpad (D: 19 Mayıs 1910, Mudanya, Bursa – Ö: 3 Aralık 1994, İstanbul) Öykü, Roman ve Tiyatro Yazarı, Çevirmen.

Burhan Arpad, Ahmet Hisarlı ve Birisi imzalarını da kullandı. İstanbul Ticaret Okulunu bitirdi (1927). Tekel Tütün Fabrikası muhasebe servisinde ve özel şirketlerde memurluk yaptı (1928-1942). Birisi takma adıyla Servetifünun, Uyanış dergisinde çıkan (1936) ilk öykü ve yazılarından sonra İnanç, Yurt ve Dünya, Adımlar, Yığın, Yürüyüş (1936-1940); Yeditepe, Türk Dili (1950-1971) dergi ve gazetelerinde yazdı.

Salâh Birsel, İhsan Devrim’le birlikte ABC kitap evi’ni (1943), daha sonra Arpad Yayınevi’ni kurdu (1945-1946). Memleket, Hürriyet, Vatan gazetelerinde çalıştı (1947-1952), Vatan’da fıkra yazarlığı yaptı (1957-1962).

Gazete yazılarına bir süre ara verdikten sonra Cumhuriyette haftada bir köşe yazısı yazdı (1970-1992). Son yazılarında çoğunlukla İstanbul’un sorunlarına değindi. Saptadığı aksaklıkları sıraladı. Eski İstanbul kesitleri çizdi.

Öykü ve romanlarında toplumcu gerçekçi açıdan olayları ve kişileri ele alan Arpad, Almanca’dan yaptığı çevirilerle de edebiyat ve kültür dünyamıza katkılar sağladı. Bu yazarlardan başlıcaları şunlar: Erich Maria Remarque, Antoin de Saint Exupery, Anna Seghers, Dimitır Dimov, Karmen Kalçef, Thomas Mann, Stefan Zweig.

Alman ve Avusturya edebiyatları üzerine iki antoloji ve bir edebiyat tarihi yayımladı. 1963 Türk Dil Kurumu Ödülü’nü, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, 1988 Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü’nü aldı. Ölümünden sonra oğlu Ahmet Arpad tarafından yeni kitapları yayımlandı.

Burhan Arpad’ın Eserleri

Öykü:

• Şehir 9 Tablo (1940),
• Dolayısıyla (1955),
• Son Perde (Naşit’in yaşam öyküsü, 1961),
• Taşı Toprağı Altın (1966).

Öteki kitapları:

• Tunadan Şimale Avrupa (gezi notları, 1953),
• Perde Arkası (1924-1927 yıllarındaki İstanbul tiyatroları üzerine yazılar, 1962),
• Uçuş Günlüğü (1959),
• İlk Gece (tiyatro eleştirileri, 1962),
• Gezi Günlüğü (1962, Türk Dil Kurumu Deneme, Eleştiri, Gezi Ödülü, 1963),
• Avusturya Yol Yazıları (1963),
• Operet 8 Tablo (tiyatro öyküleri, 1964),
• Oyun 6 Tablo (tiyatro öyküleri, 1966),
• Alnımdaki Bıçak Yarası (roman, 1968),
• Direklerarası (Son Perde’ye tiyatro yazıları eklenerek, 1974),
• Yeditepe Olayları (1974),
• Hesaplaşma (anılar, 1976),
• Yok Edilen İstanbul: Gözlemler Belgeler Anılar (1983),
• Bir İstanbul Var İdi (haz. Ahmet Arpad, 2000),
• Türk Tiyatrosundan Anılar (haz. Ahmet Arpad, 2001).